تشبیه استمداد (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در
سوره کهف و
قصص از
تشبیه استمداد جستن از دیگران به
بازو استفاده شده است.
در
سوره کهف استمداد جستن از دیگران به
بازو تشبیه شده است:
ما اشهدتهم خلق السمـوت والارض ولا خلق انفسهم وما کنت متخذ المضلین عضدا. «(من) آنان را نه در
آفرینش آسمانها و
زمین به
شهادت طلبیدم و نه در آفرینش خودشان و من آن نیستم که گمراهگران را همکار خود بگیرم.»
چه زشت است که
انسان خدای عالم و آگاه و
رحیم و
مهربان و
فیض بخش را رها کند، و
شیطان و دار و دسته اش را به جای او بپذیرد، این زشت‌ترین انتخابهاست، کدام عاقل
دشمن را که از روز نخست، کمر به نابودیش بسته، و
سوگند یاد کرده، بعنوان
ولی و
رهبر و راهنما و تکیه گاه می‌پذیرد؟!
آیه بعد دلیل دیگری بر ابطال این پندار غلط اقامه می‌کند، و می‌گوید:
" ما ابلیس و فرزندانش را به هنگام آفرینش آسمانها و زمین، و حتی به هنگام آفرینش نوع خودشان، در صحنه حاضر نساختیم" (ما اشهدتهم خلق السماوات و الارض و لا خلق انفسهم).
تا از آنها در آفرینش جهان کمک بگیریم یا از
اسرار خلقت آگاه و مطلع شوند.
بنا بر این کسی که هیچگونه دخالتی در آفرینش
جهان و حتی نوع خود نداشته و از اسرار و رموز خلقت به هیچوجه آگاه نیست چگونه قابل
ولایت یا
پرستش است، و اصولا او چه قدرتی دارد، و چه نقشی می‌تواند داشته باشد، او موجودی است ضعیف و ناتوان و حتی ناآگاه از مسائل خویشتن، او چگونه می‌تواند دیگران را رهبری کند؟ و یا آنها را از مشکلات و گرفتاریها رهایی بخشد؟! و در پایان اضافه می‌کند: " من هرگز گمراه کنندگان را دستیار خود انتخاب نمی‌کنم" (و ما کنت متخذ المضلین عضدا).
یعنی آفرینش بر پایه راستی و درستی و هدایت است، موجودی که برنامه اش اضلال و افساد است در اداره این نظام، جایی نمی‌تواند داشته باشد، چرا که او درست در جهت مخالف نظام آفرینش و هستی است، او خرابکار است و ویرانگر، نه مصلح و تکامل آفرین.
در
سوره قصص کمک
برادر حضرت موسی به
بازو تشبیه شده است:
قال سنشد عضدک باخیک ونجعل لکما سلطـنـا فلا یصلون الیکما بـایـتنا انتما و من اتبعکما الغــلبون. «فرمود به زودی بازویت را به (وسیله) برادرت نیرومند خواهیم کرد و برای شما هر دو تسلطی قرار خواهیم داد که با (وجود) آیات ما به شما دست نخواهند یافت شما و هر که شما را پیروی کند چیره خواهید بود.»
از آنجا که این ماموریت بسیار بزرگ و سنگین بود و
موسی می‌خواست هرگز با
شکست مواجه نشود این تقاضا را از خداوند بزرگ کرد.
خداوند نیز
دعوت او را اجابت کرد، و به او اطمینان کافی داد و فرمود:
" ما بازوان تو را به وسیله برادرت (
هارون) محکم می‌کنیم" (قال سنشد عضدک باخیک).
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۱۰۴، برگرفته از مقاله «تشبیه استمداد».
