• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

تذییل

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



تذییل، ذکر جمله مستقل در ادامه کلامی تام، به منظور تقریر و تکمیل آن؛ از فنون بلاغت است.



یکی از اسلوبهای بلاغی و بدیعی قرآن که از انواع «اطناب به زیاده» شمرده شده «تذییل» است.


«تذییل» مصدر باب تفعیل از ریشه «ذیل» به معنای چیزی را ذیل چیز دیگر قراردادن، و در اصطلاح به این معنا است که پس از اتمام کلام، جمله‌ای مستقل به معنای همان کلام اول آورده شود تا منطوق یا مفهوم کلام، محقق شود و برای کسی که معنا را فهمیده است تقریر و تکمیل، و برای کسی که نفهمیده، آشکار و روشن شود؛

۲.۱ - مثال

۱. (ذلک جزیناهم بما کفروا وهل نجازی الا الکفور)؛ "این (عقوبت) را به (سزای) آنکه کفران کردند به آنان جزا دادیم و آیا جز ناسپاس را به مجازات می‌رسانیم".
۲. (وقل جاء الحق وزهق الباطل ان الباطل کان زهوقا)؛ "و بگو حق آمد و باطل نابود شد آری باطل همواره نابودشدنی است".
[۶] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۱۵.



۱. سبا/سوره۳۴، آیه۱۷.    
۲. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۱.    
۳. زرکشی، محمد بن بهادر، ۷۴۵ - ۷۹۴ق، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۳، ص۶۸.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۵۰.    
۵. باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۱۰۲.    
۶. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۳۱۵.
۷. عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۸۴.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تذییل».    




جعبه ابزار