تاء (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تاء (به فتح تاء) از
واژگان قرآن کریم و حرف چهارم از
الفبای فارسی و حرف سوم از
الفبای عربی است.
تاء گاهی در اوّل کلمه برای قسم می‌آید و گاهی برای مخاطب و مؤنّث در اوّل کلمه واقع می‌شود.
گاهی تاء به آخر کلمه برای تانیث لاحق می‌آید و در وقت وقف به هاء مبدّل می‌شود.
تاء گاهی در اوّل کلمه برای قسم می‌آید و گاهی برای مخاطب و مؤنّث در اوّل کلمه واقع می‌شود.
به آخر کلمه برای تانیث لاحق و در وقت وقف به هاء مبدّل می‌شود.
تاء در وقف ثابت می‌ماند مانند اخت و بنت و با الف به جمع لاحق می‌شود نحو مؤمنات و مسلمات و نیز به آخر فعل ماضی برای متکلم، مخاطب و تانیث ملحق می‌گردد.
اقسام تاء
• تاء برای قسم
• تاء برای مونث در اول کلمه
• تاء برای مونث در آخر کلمه
به مواردی از
تاء که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
تاء در اوّل کلمه گاهی برای قسم می‌آید. مثل:
(وَ تَاللَّهِ لَاَکِیدَنَّ اَصْنامَکُمْ) «به خدا در کار بت‌هایتان حیله می‌کنم»
تاء برای مخاطب و مؤنّث در اوّل کلمه واقع می‌شود. مثل:
(وَ اِذْ تَقُولُ لِلَّذِی اَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ) (به خاطر بياور زمانى را كه به آن كس كه
خداوند به او نعمت داده بود.)
(تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمِی اَنْفُسِهِمْ) (همان كسانى كه فرشتگان مرگ جانشان را مى‌گيرند در حالى كه به خود ظلم كرده بودند.)
اقرب الموارد گفته: تاء
ملائکه برای تاکید جمع است، زیرا جمع آن ملائک است.
تاء به آخر کلمه برای تانیث لاحق می‌آید و در وقت وقف به هاء مبدّل می‌شود مثل:
(حَمَلْناکُمْ فِی الْجارِیَةِ) (شما را سوار بر كشتى كرديم.)
و نیز در وقف ثابت می‌ماند مانند اخت، بنت و با الف به جمع لاحق می‌شود نحو مؤمنات و مسلمات و نیز به آخر فعل ماضی برای متکلم، مخاطب و تانیث ملحق می‌گردد. مثل:
(وَ جَعَلْتُ لَهُ مالًا مَمْدُوداً) (همان كس كه براى او مال گسترده‌اى قرار دادم.)
(اَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ) (راه كسانى كه به آنان نعمت دادى.)
(لَقَدْ جِئْتِ شَیْئاً فَرِیًّا) (كار بسيار عجيب و بدى انجام دادى.)
در
مجمع البیان ذیل آیه ۷۵
سوره انعام فرموده واو و تاء ملکوت برای مبالغه است.
راغب گوید: ملکوت مختص ملک خدا است و آن مصدر ملک (فعل ماضی) است و تاء به آن داخل شده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «تاء»، ج۱، ص۲۶۰.
