بُعُولَة (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بُعُولَة: (وَ بُعُولَتُهُنَّ اَحَقُّ)«بُعُولَة» جمع
«بَعْل» (بر وزن نعل) به معنای
شوهر است؛ و بعضی گفته‌اند به
زن و شوهر هر دو اطلاق می‌شود
و گاه گفته شده که از این واژه، نوعی معنای برتری فهمیده می‌شود.
(وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ ثَلاَثَةَ قُرُوَءٍ وَلاَ يَحِلُّ لَهُنَّ أَن يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِن كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُواْ إِصْلاَحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ حَكُيمٌ) (زنان مطلّقه، باید تا سه مرتبه
عادت ماهانه دیدن و پاک شدن انتظار بکشند و
عدّه نگه دارند)؛ و اگر به
خدا و روز بازپسین،
ایمان دارند، برای آنها
حلال نیست که آنچه را خدا در رحم‌هایشان آفریده، کتمان کنند. و همسرانشان، برای بازگرداندن آنها به زندگی زناشویی در این مدّت، (از دیگران سزاوارترند؛ این در صورتی است که براستی خواهان اصلاح باشند. و برای زنان، همانند وظایفی که بر دوش آنهاست، حقوق شایسته‌ای قرار داده شده؛ و مردان بر آنان برتری دارند؛ و خداوند
توانا و
حکیم است.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه بعولة جمع
بعل است، و بعل به معنای
نر از هر جفتی است، البته ما دام که
جفت هستند، و علاوه بر دلالتی که بر مفهوم خود دارد، اشعاری و بویی هم از تفوق و نیرومندی و ثبات در شدائد دارد، واقعیت خارجی هم همین طور است، چون می‌بینیم: در هر حیوانی نر از
ماده در شدائد نیرومندتر است، و بر ماده خود نوعی برتری دارد، و در
انسان نیز، شوهر نسبت به همسرش همین طور است و نیز به همین جهت زمین بلندتر از زمین‌های اطرافش را بعل می‌گویند، بت بزرگ و نخلی که بزرگتر از همه نخل‌ها باشد، و هر چیز بزرگی از این قبیل را بعل می‌گویند.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «بُعُولَة»، ص۱۰۵.
