بخس (فقه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بخس به معنای کم گذاشتن در
معامله از روی
خیانت و
ظلم است (
کم فروشی).
۱- کم‌فروشی گناه کبیره است.
امام خمینی در
تحریرالوسیله آن را با عبارت «و
البخس فی المکیال و المیزان»
در عداد
گناهان کبیره ذکر نموده است.
۲-
نماز استسقاء، مستحب است در وقتی که آب نهرها فرو رود و باران کم شود و آسمان از باریدن خودداری کند، به‌خاطر شیوع گناهان و کفران نعمت‌ها و ندادن حقوق و کم‌فروشی] در
کیل و
وزن و ظلم و حیله و ترک امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر و جلوگیری از زکات و حکم نمودن به غیر آنچه خدا نازل فرموده و غیر این‌ها از چیزهایی که موجب خشم حضرت رحمان می‌شود و موجب نیامدن باران می‌گردد، همان‌طور که در روایت آمده است.
۳- در استفتائات
امام خمینی در پاسخ به این‌که: مغازه و کارخانه‌ای بین دو نفر به شراکت بوده است و بعداً آن طرف مبلغ بیست هزار تومان به دلالی می‌دهد که سهمیه رفیق او را به
ثمن بخس خریداری کند (با وعده‌های دروغ) و بعداً آن طرف، سهم رفیق خود را به سیصد و هفتاد و پنج هزار تومان می‌خرد و بعداً آن شریک می‌فهمد که طرف، مبلغ مذکور را برای انجام معامله به او می‌دهد و سند هنوز به نام شریک است؛ آیا از جهت شرعی چنانچه بخواهد ایشان سهم خود را تصاحب کند، شرعاً مانعی ندارد؟ و چنانچه طرف ابا نماید، تصرفات او غاصبانه است یا نه؟ می‌فرمایند: «بعد از تمامیت معامله، فروشنده باید مبیع را تحویل دهد؛ بلی اگر
مغبون باشد
حق فسخ دارد.»
•
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام،ج۲، ص۷۲. •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
