• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ایقاع‌ (منطق)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ایقاع‌، یکی از اصطلاحات علم منطق، در لغت به معنای ایجاد کردن و در اصطلاح به معنای علم و یقین به وقوع یا عدم وقوع نسبت محمول به موضوع است.



۱. ایقاع در لغت به معنای ایجاد کردن، حاصل کردن، افکندن است.
«صناعت شعری ملکه‌ای باشد که با حصول آن بر ایقاع تخیلاتی که مبادی انفعالات مخصوص باشد، بر وجه مطلوب قادر باشند.
۲. در اصطلاح منطق، علم و یقین به وقوع یا عدم وقوع نسبت محمول به موضوع را ایقاع یا اذعان گویند.
«قیاسات دارای مراتب گوناگونند: برخی ایجاد یقین می‌کنند و آن قیاسات برهانی است، و بعضی ایقاع شبه یقین می‌کنند و آن یا قیاس جدلی است و یا قیاس سوفسطائی مغالطی، و برخی دیگر ایقاع می‌کنند ایقاع ظنی غالب و آن قیاس خطابی است. اما قیاس شعری ایقاع تصدیق نمی‌کند، بلکه ایقاع تخییل می‌کند».


۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۸۶.    
۲. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ص۱۵.    



خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۳۹.    


رده‌های این صفحه : احکام حمل | اصطلاحات منطقی | یقین




جعبه ابزار