• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِحْتِکار (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اِحْتِکار (مفردات‌نهج‌البلاغه)
مقالات مرتبط: احتکار.


حَكْر (به فتح حاء و سکون کاف) از مفردات نهج البلاغه به معنای حبس کردن طعام برای زیادی قیمت است.
این لفظ در قرآن مجید به کار نرفته ولی سه مورد از آن در «نهج البلاغه» و همه در نامه مالک اشتر آمده است.


حَكْر
[۱] قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۲.    
[۲] طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۲۷۵.    
(بر وزن عقل) به معنای حبس کردن طعام برای زیادی قیمت است.
تحکّر و احتکار نیز به همان معنی است «احتکر الطعام: جمعه و احتبسه انتظارا لغلائه».
[۳] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۵.    

«حُكْره» (به ضم اوّل) اسم است از احتکار.
[۴] شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۵.    


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - حُكْرَةً - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

حضرت علی (علیه‌السلام) در نامه‌ایی به مالک اشتر فرموده:
«فَمَنْ قارَفَ حُكْرَةً بَعْدَ نَهْيِكَ إِيّاهُ فَنَكِّلْ وَ عاقِبْ فِي غَيْرِ إِسْراف »
[۵] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه ۵۳.    
[۶] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۱، نامه ۵۳.    
[۷] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    

«هر کس بعد از نهی تو، مباشرت به احتکار کند او را تنبیه و عقوبت کن بدون اسراف و زیاده‌روی ...».
[۸] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
[۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
(شرح‌های نامه:
[۱۰] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۶.    
[۱۲] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۷۳.    
[۱۳] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۵.    
)

۲.۲ - الاْحْتِكارِ - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

حضرت به مالک اشتر در مورد منع احتکار فرموده:
«فَامْنَعْ مِنَ الاْحْتِكارِ، فَإِنَّ رَسُولَ اللهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مَنَعَ مِنْهُ»
[۱۴] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، نامه ۵۳.    
[۱۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۰، نامه ۵۳.    
[۱۶] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    

«از احتکار منع کن که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) آن را حرام کرده است».
[۱۷] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
[۱۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
(شرح‌های نامه:
[۱۹] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
[۲۰] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۳.    
[۲۱] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۷۳.    
[۲۲] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۵.    
)

۲.۳ - احْتِكاراً - نامه ۵۳ (خطاب به مالک اشتر)

حضرت علی (علیه‌السلام) به مالک اشتر فرموده:
«وَ احْتِكاراً لِلْمَنافِعِ».
[۲۳] سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه ۵۳.    
[۲۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۰، نامه ۵۳.    
[۲۵] صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    

«احتكار موادّ مورد نياز مردم».
[۲۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
[۲۷] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
(شرح‌های نامه:
[۲۸] بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
[۲۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۲.    
[۳۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۹.    
[۳۱] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۴.    
)
این لفظ در قرآن مجید به کار نرفته ولی سه مورد از آن در «نهج البلاغه» و همه در نامه مالک اشتر آمده است.

۱. ↑ قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۲.    
۲. ↑ طریحی نجفی، فخر‌الدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۳، ص۲۷۵.    
۳. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۵.    
۴. ↑ شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۱، ص۶۹۵.    
۵. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه ۵۳.    
۶. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۱، نامه ۵۳.    
۷. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    
۸. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
۱۰. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۶.    
۱۲. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۷۳.    
۱۳. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۵.    
۱۴. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، نامه ۵۳.    
۱۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۰، نامه ۵۳.    
۱۶. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    
۱۷. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
۱۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
۱۹. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
۲۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۳.    
۲۱. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۷۳.    
۲۲. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۵.    
۲۳. ↑ سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۱۷، نامه ۵۳.    
۲۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۱۰، نامه ۵۳.    
۲۵. ↑ صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۳۸، نامه ۵۳.    
۲۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۵، نامه ۵۳.    
۲۷. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۲.    
۲۸. ↑ بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۸۲.    
۲۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۵۲.    
۳۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۲۶۹.    
۳۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۸۴.    


• قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «حکر»، ج۱، ص۲۹۲.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نامه 53 نهج البلاغه
جعبه ابزار