• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اِبْن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اِبْن (به کسر الف و سکون باء)، یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای پسر است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در موارد گوناگونی، از این واژه استفاده نموده است.



اِبْن (به کسر الف و سکون باء)، به معنای پسر آمده و اصل آن «بنو» است.
با عنایت نیز به کار می‌رود، مثلا به مسافر می‌گویند: «ابن السبیل، ابن العلم، ابن اللیل، ابن البطن
«بنیّ»: مصغّر ابن و مضاف به یاء متکلّم است و از آن مهربانی و دلسوزی اراده‌ می‌شود.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» استفاده شده به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - ابْنُهُ - حکمت ۴۴۲ (زبیر)

حضرت درباره زبیر فرموده:
«ما زالَ الزُّبَيْرُ رَجُلاً مِنّا أَهْلَ الْبَيْتِ حَتَّى نَشَأَ ابْنُهُ الْمَشْؤومُ عَبْدُ اللهِ.»
«زبير پيوسته از ما اهل‌بیت بود تا كه پسر شومش عبد الله به وجود آمد، و او را از ما برگردانيد.»

۲.۲ - بُنَيَّ - حکمت ۳۱۰ (فقر)

حضرت علی (علیه‌السلام) خطاب به محمد بن حنفیه فرموده:
«يا بُنَيَّ إِنّي أَخافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ فَاسْتَعِذْ بِاللهِ مِنْه فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدَّينِ مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ داعِيَةٌ لِلْمَقْت!.»
«فقر سبب نقصان دین است كه انسان را وادار به خيانت و حرام مى‌كند عقل را از كار مى‌اندازد و سبب عداوت مى‌گردد.»
این واژه با تعداد بسیار زیادی در «نهج البلاغه» آمده است.


۱. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ج۱، ص۱۴۷.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۱، ص۶۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۷، حکمت ۴۴۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۰، حکمت ۴۵۳.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۵، حکمت ۴۵۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۹، حکمت ۴۵۳.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۵۷۱.    
۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۴۵.    
۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۰۲.    
۱۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۵۳، حکمت ۳۱۰.    
۱۱. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۲۹، حکمت ۳۱۹.    
۱۲. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۳۱، حکمت ۳۱۹.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۱۷، حکمت ۳۱۹.    
۱۴. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۰.    
۱۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۶۸۰.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۴، ص۵۸۷.    
۱۷. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۰۶.    
۱۸. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۲۷.    
۱۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۲۰، نامه۴۵.    
۲۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۶۱، خطبه۱۹.    
۲۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۶۴، خطبه۱۸۲.    
۲۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۲، نامه۳۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۱۲، نامه۴۱.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ابن»، ص۱۵۷-۱۵۶.    






جعبه ابزار