اَیِّم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَیِّم (به فتح الف و کسر یاء مشدد) یکی از
مفردات نهج البلاغه، به معنای فردی که هنوز
ازدواج نکرده ـ یعنی مرد و زن بدون همسر ـ است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیانی که
اهل عراق را سرزنش می‌کند از این واژه استفاده نموده است.
اَیِّم (به فتح الف و کسر یاء مشدد) به معنای بی‌شوهر یا بی‌زن ماندن آمده است.
لذا در لغت آمده است: «
آمَتِ المرأَة مِنْ زَوْجها تَئِيمُ فَقدته وَ کد الرَّجُلُ مِن زَوجه.»
یکی از مواردی که در «
نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام (صلوات‌اللّه‌علیه) در
ملامت و سرزنش اهل
عراق فرموده است:
«أَمّا بَعْدُ يا أَهْلَ الْعِراقِ، فَإِنَّما أَنْتُمْ كَالْمَرْأَةِ الْحامِلِ، حَمَلَتْ فَلَمّا أَتَمَّتْ أَمْلَصَتْ، وَ ماتَ قَيِّمُها، و طالَ تَأَيُّمُها، و وَرِثَها أَبْعَدُها.» «ای اهل عراق شما مانند زن
حامله‌ای هستید چون حملش را به وقت
زائیدن رسانیدن، آن‌را
سقط کرد، از آن طرف او مرد، بی‌شوهر بودن او طول کشید و اشخاص دور از شوهرش
ارث بردند.»
محمد عبده می‌نویسد: منظور امام از این جمله آن است که شما در
صفین نزدیک به پیروزی بودید ولی فرصت را از دست دادید، و گردن به
حکمیت دادید، که نتیجه‌ی تلاش‌ها را
معاویه برد.
• «تایم» از
باب تفعّل است.
از این ماده فقط یک مورد در «نهج البلاغه» آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اَیم»، ص۱۰۶.
