امیدواری بنی‌اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یکی از
گناهان کبیره یأس از
رحمت خداوند است،و انسان همیشه باید امیدوار باشد که
بنی اسرائیل به رغم پیشینه
گوساله پرستی خویش به خدا امیدوار بودند.
بنی اسرائیل به رغم پیشینه گوساله پرستی خویش به رحمت و
مغفرت الهی امیدوار بودند که
قرآن در این باره می فرماید:
واتخذ قوم موسی من بعده من حلیهم عجلا جسدا له خوار... • ولما سقط فی ایدیهم وراوا انهم قد ضلوا قالوا لـئن لم یرحمنا ربنا ویغفر لنا لنکونن من الخـسرین.قوم
موسی بعد (از رفتن) او (به میعادگاه
خدا )، از زیورهای خود گوساله‌ای ساختند؛ جسد بی جانی که صدای
گوساله داشت! آیا آنها نمی‌دیدند که با آنان سخن نمی‌گوید، و به راه (راست) هدایتشان نمی‌کند؟! آن را (خدای خود) انتخاب کردند، و
ظالم بودند!•و هنگامی که حقیقت به دستشان افتاد، و دیدند گمراه شده‌اند، گفتند: «اگر پروردگارمان به ما
رحم نکند، و ما را نیامرزد، بطور قطع از زیانکاران خواهیم بود! »
.نخست چنین میگوید: قوم موسى (علیه السلام ) بعد از رفتن او به میقات ، از زینت آلات خود گوساله اى که تنها جسد بیجانى بود با صداى مخصوص
گاو براى خود انتخاب کردند (و اتخذ قوم موسى من بعده من حلیهم عجلا جسدا له خوار).
با این که این کار از سامرى سرزد (چنانکه آیات سوره طه گواهى مى دهد) ولى این عمل به قوم موسى (علیه السلام ) نسبت داده شده است ، به خاطر اینکه عده زیادى از آنها
سامری را در این کار یارى کردند، و در واقع شریک جرم او بودند، و عده بیشترى به عمل او راضى شدند.
به رغم فسادانگیزی بنی اسرائیل ایجاد امیدواری به رحمت الهی در بین آنان بوده است چنانچه قرآن می فرماید:
وقضینآ الی بنی اسرءیل فی الکتـب لتفسدن فی الارض مرتین... • عسی ربکم ان یرحمکم وان عدتم عدنا وجعلنا جهنم للکـفرین حصیرا.ما به بنی اسرائیل در کتاب (
تورات ) اعلام کردیم که دوبار در
زمین فساد خواهید کرد، و برتری‌جویی بزرگی خواهید نمود.•امید است پروردگارتان به شما رحم کند! هرگاه برگردید، ما هم بازمی‌گردیم؛ و
جهنّم را برای کافران،
زندان سختی قرار دادیم. (سیاق
آیات از پیروزی و شکست بنی اسرائیل در طول تاریخ خبر می‌دهد که باز هم در رحمت الهی بسته نیست.)
ماموریت الهی موسی علیه‌السّلام برای ایجاد امید در بنی اسرائیل، با بشارت آنان به رهایی از فرعونیان انجام گرفت که
خداوند در قرآن هم می فرماید:
ونجنا برحمتک من القوم الکـفرین• واوحینآ الی موسی واخیه ان تبوءا لقومکما بمصر بیوتا واجعلوا بیوتکم قبلة واقیموا الصلوة وبشر المؤمنین.و ما را با رحمتت از (دست) قوم کافر رهایی بخش•و به موسی و برادرش وحی کردیم که: «برای قوم خود، خانه‌هایی در سرزمین
مصر انتخاب کنید؛ و خانه‌هایتان را مقابل یکدیگر (و متمرکز) قرار دهید! و نماز را برپا دارید! و به
مؤمنان بشارت ده (که سرانجام پیروز می‌شوند!)»
امیدوار ساختن بنی اسرائیل به هلاکت فرعونیان و حاکمیت بر سرزمین آنان، از سوی موسی علیه السلام انجام گرفته بود.
قالوا اوذینا من قبل ان تاتینا ومن بعد ما جئتنا قال عسی ربکم ان یهلک عدوکم ویستخلفکم فی الارض...گفتند: «پیش از آنکه به سوی ما بیایی آزار دیدیم، (هم اکنون) پس از آمدنت نیز آزار می‌بینیم! (کی این آزارها سر خواهد آمد؟) » گفت: «امید است پروردگارتان
دشمن شما را هلاک کند، و شما را در زمین جانشین (آنها) سازد، و بنگرد چگونه عمل می‌کنید! »
.این جمله حکایت جوابى است که موسى از شکایت بنى اسرائیل داده ، و خاطر آنان را بدین وسیله تسلیت داده و امیدوارشان ساخته است ، در
حقیقت تکرار همان کلام قبلى است که فرمود: (( استعینوا بالله و اصبروا ان الارض لله (( کانه خواسته است بفرماید: اینکه به شما دستور دادم که در راه رسیدن به هدف از خدا بترسید حرف زنده اى بود که هرگز غیر آن را از من نخواهید شنید، اگر به آن دستور عمل کنید امید این هست که
خداوند دشمنان شما را هلاک کرده و
زمین را بعد از ایشان به شما واگذار کند. آرى ، اگر مى خواهید خداوند شما را جانشین آنان در زمین قرار بدهد باید بدانید که خداوند چنین کارى را بیهوده نمى کند، و شما را بدون هیچ
قید و شرطى بر آنان ترجیح نمى دهد، و اگر شما را به آرزویتان برساند براى این است که ببیند رفتار شما چگونه خواهد بود، و این همان معنایى است که
آیه شریفه (( و تلک الایام نداولها بین الناس و لیعلم الله الذین آمنوا و یتخذ منکم شهداء(( در مقام افاده آن است.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، ج۶، ص۳۱۲، برگرفته از مقاله «امیدواری بنی‌اسرائیل».
