اسماء بنت مرثد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَسماءْ بنت مَرْثَد،
دختر مرثد (
مرثده ) بن جبر‌بن‌مالک، از
تیره بنی‌حارث می‌باشد.
همسرش
ضحّاک‌بن‌خلیفه بود. او پس از
اسلام آوردن، با
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)
بیعت کرد. از او ۴
پسر و ۴
دختر ماند.
ابن‌عبدالبرّ وی را از راویان
حدیث شمرده است.
مقاتل در
شأن نزول آیه ۵۸
سوره نور ،
با
تردید آورده است که روزی اسماء با همسرش،
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) را برای
طعام دعوت کردند و عدّه‌ای از مردم
مدینه نیز بی‌اجازه بر آن‌ها وارد شدند. اسماء به این بهانه، ورود ناگهانی دیگران را زشت شمرد و نزد پیامبر
شکایت برد و گفت:چه بسا زنی با همسرش زیر یک
پوشش خوابیده‌اند و خدمتکار آن‌ها بی‌اجازه بر آن دو وارد می‌شود.
در پی
شکوه او، این آیه نازل‌شد:«یاَیُّهَا الَّذینَ ءامَنوا لِیَستَذِنکُمُ الَّذینَ مَلَکَت اَیمنُکُم والَّذینَ لَم یَبلُغُوا الحُلُمَ مِنکُم ثَلثَ مَرّات... = ای کسانی که
ایمان آورده‌اید! باید کسانی که مالکشان شده‌اید و کسانی از شما که به (
سن )
بلوغ نرسیده‌اند، سه وقت:پیش از
نماز صبح ، هنگام نیمروز و پس از
نماز خفتن از شما
اجازه بخواهند».
مقاتل از
جابر‌بن‌عبدالله انصاری نقل کرده است که اسماء در مدینه نخلستانی داشت و زنان، بدون
پوشش کافی، به‌طوری که
خلخالِ پا ،
سینه و موهایشان نمایان بود، در آن‌جا رفت و آمد می‌کردند. وی این وضعیت را زشت شمرد و در پی آن، آیه ۳۱ سوره نور
نازل شد
:«... و لایُبدِینَ زِینَتَهُنّ إلاّ ما ظَهَرَ مِنها...»؛ البته
مقاتل ، در درستی هر دو
روایت پیشین تردید کرده است.
الاستیعاب فی معرفة الاصحاب؛ الاصابة فی تمییز الصحابه؛ تفسیر الجلالین؛ تفسیر القرآن العظیم، ابن‌کثیر؛ الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور؛ الطبقات‌الکبری
دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «اسماء بنت مرثد»
