اسعد ایلری حوجا
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اسعد ایلری حوجا، از علمای مجاهد
ترکیه در
قرن چهاردهم هجری/ نوزدهم و بیستم میلادی بود.
او در ۱۲۹۹ ق/ ۱۸۸۲ در «گومولجینه» به
دنیا آمد. وی بیشتر عمر خود را در مجالس علمی و میدان‌های نبرد سپری نمود.
در بحبوحه
جنگ جهانی اول (۱۹۱۸-۱۹۱۴) و به دنبال اعلام جهاد مقدس، ایلری حوجیا مردم را به
جهاد با دشمن و نجات
دین اسلام و امت اسلامی ترغیب و
تشویق کرد. به همین منظور رساله‌ای را منتشر ساخت و در آن به تفسیر آیات و احادیث مربوط به جهاد و تشریح اوضاع مسلمانان و لزوم اجباری اسلام پویا پرداخت.
به دنبال اشغال سرزمین
عثمانی در جنگ جهانی اول، اسعد ایلری حوجا همراه با یارانش مصاف با شبه نظامیان یونانی پرداخت و پس از تشکیل ارتش منظم تا زمان پیروزی، علاوه بر مجاهده به عنوان مفتی افتخاری، با خطابه‌های خود به دفاع از
دین و وطنش، همت گماشت.
پس از پایان یافتن نبردهای «آیدین» به عنوان نماینده مردم به
استانبول عزیمت کرد تا جنایات یونانی‌ها را برای حکومت استانبول و نمایندگان متفقین و گروه تحقیق بین المللی اثبات و افشاء نماید و توانست رای گروه را به نفع کشور خود جلب کند.
اسعد حوجا، نماینده مردم «آیدین» در اولین دوره مجلس کبیر ملی
ترکیه شد. بار دوم نیز از طرف مردم منتشه (مرگلا) روانة مجلس گردید. او با تمام وجود، خواهان تثبیت میثاق ملی و اتحاد و یکپارچگی مردم بود که مدت سه سال برای نیل به آن، تلاش‌های زیادی انجام گرفته بود. وقتی هم رایزنی و فعالیت‌های هیات «لوزان» را همسو و هم جهت و مطلوب خود نیافت به شدت با فعالیت آنان به مخالفت برخاست و در مجلس به نشانه اعتراض به معاهده، رای منفی داد. اسعد حوجا طی نطقی سیاست سازشکارانه را در قبال مقدسات ترکان
ترکیه غربی مورد انتقاد قرار داد.
اسعد حوجا – که بعدا نام خانوادگی «ایلری» را برای خود برگزید – دیگر به مجلس نرفت و از ۱۹۲۷ در بخش «توربالی» ازمیر سکونت گزید. او در آنجا انزوا اختیار کرد و به
عبادت و راز و نیاز پرداخت. وی در مساجد مختلف ازمی رحضور می‌یافت و با خطابه‌ها و بیانات خود سعی در تقویت باورها و اعتقادات دینی مردم داشت. سرانجام در ۱۴
رمضان ۱۳۷۶ ق/ ۱۵ آوریل ۱۹۵۷ در حالی که عازم
مسجد بازار کاستانه ازمیر برای ایراد وعظ و
خطابه بود، در اثر یک حادثه رانندگی به معبود خود پیوست.
از وی، به جز رساله‌ای که در هنگامه جنگ‌های ملی منتشر شد، چند کتاب کم حجم دیگر نیز برجای مانده است که می‌توان از اه ایدین که بیانیه‌ای منظوم است و محرومان را دریابید و هلال احمر نام برد.
دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله « ایلّری حوجا، اسعد».
