• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استوانه عایشه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


استوانه عایشه نام ستونی در مسجدالنبی می‌باشد.


این ستون از ستون‌های روضة النبی است که از سوی منبر پیامبر (صلی الله علیه و اله) و قبر شریف رسول خدا (صلی الله علیه و اله) ستون سوم به شمار می‌آید
[۱] اخبار المدینه، ص۱۰۱.
[۲] التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
[۳] الدرة الثمینه، ص۲۹۶.
و کنار محراب فعلی قرار دارد. به دیگر سخن، استوانه عایشه وسط استوانه‌های اصلی قرار دارد و میان آن تا منبر پیامبر (صلی الله علیه و اله) دو ستون و میان آن و قبر شریف نیز دو ستون و نیز میان قبله تا محراب کنونی دو ستون فاصله است و از هر طرف سومین ستون به شمار می‌آید و در کنار ستون توبه و سریر قرار دارد.
[۴] تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۱.


در وجه نام گذاری آن اختلاف است. مشهور آن است که چون عایشه درباره فضیلت نماز گزاردن کنار آن روایتی از پیامبر (صلی الله علیه و اله) گزارش کرده، به این نام خوانده شده است.
[۵] مجمع الزوائد، ج۴، ص۹.
[۶] المعجم الاوسط، ج۱، ص۲۶۴.
شاید هم به این سبب باشد که عایشه از آن خبر داده و مکانش را معین کرده است.
[۷] اخبار المدینه، ص۱۰۱.
[۸] التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
[۹] الدرة الثمینه، ص۲۹۶.
برخی نیز بر این باورند که این نام پس از عایشه برگرفته شده است.
[۱۰] موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.


نام دیگر این ستون «قرعه» است. سبب این نام گذاری را چنین دانسته‌اند که عایشه از پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) روایت کرده است: در مسجد من، نزد این ستون، جایگاهی است که اگر مردم پاداش و فضیلت نماز در آن را بدانند، برای نماز خواندن در آن جا قرعه خواهند زد.
[۱۱] وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
[۱۲] موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.

این ستون به نام «استوانه مهاجران» نیز شناخته می‌شود؛ زیرا مهاجران مکی کنار آن به گفت و گو می‌نشستند. از این رو، آن جا را «مجلس مهاجران» نیز می‌گفتند.
[۱۳] وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
[۱۴] موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۴۳.
برخی از آن به «استوانه مخلقه» یاد کرده‌اند؛ زیرا این ستون نیز مانند ستون مخلقه، با «خلوق» خوشبو می‌شده است.
[۱۵] اخبار المدینه، ص۱۰۰.
[۱۶] المعالم الاثیره، ص۴۴.
[۱۷] وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۷.
اکنون بالای آن به خطی زیبا عبارت «هذه اسطوانة عایشه» نوشته شده است.
[۱۸] موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.


بر پایه روایاتی، دعا نزد این ستون مستجاب است.
[۱۹] الدرة الثمینه، ص۲۹.
[۲۰] التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
گویند برخی صحابه نزد آن نماز می‌گزاردند.
[۲۱] وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
[۲۲] الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.    
[۲۳] الزیارة فی الکتاب و السنه، ص۴۰.
برخی از خلفا و نیز ابن زبیر و فرزندش عامر نیز کنار آن نماز گزارده‌اند.
[۲۴] اخبار المدینه، ص۱۰۱.


اخبار المدینه: ابن زباله (م. ۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛ تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره: اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛ التعریف بما آنست الهجرة من معالم دار الهجره: محمد المطری (م. ۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛ الدرة الثمینة فی اخبار المدینه: محمد بن محمود النجار (م. ۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ الزیارة فی الکتاب و السنه: جعفر سبحانی؛ الغدیر: الامینی (م. ۱۳۹۰ق.)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۶ش؛ المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش. ؛ المعجم الاوسط: الطبرانی (م. ۳۶۰ق.)، قاهره، دار الحرمین، ۱۴۱۵ق. ؛ جمع الزوائد: الهیثمی (م. ۸۰۷ق.)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق؛ موسوعة مکة المکرمة و المدینة المنوره: احمد زکی یمانی، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۹ق؛ وفاء الوفاء: السمهودی (م. ۹۱۱ق.)، به کوشش السامرائی، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۲ق.

۱. ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۱.
۲. ↑ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
۳. ↑ الدرة الثمینه، ص۲۹۶.
۴. ↑ تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۱.
۵. ↑ مجمع الزوائد، ج۴، ص۹.
۶. ↑ المعجم الاوسط، ج۱، ص۲۶۴.
۷. ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۱.
۸. ↑ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
۹. ↑ الدرة الثمینه، ص۲۹۶.
۱۰. ↑ موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.
۱۱. ↑ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
۱۲. ↑ موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.
۱۳. ↑ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
۱۴. ↑ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۴۳.
۱۵. ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۰.
۱۶. ↑ المعالم الاثیره، ص۴۴.
۱۷. ↑ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۷.
۱۸. ↑ موسوعة مکة المکرمه، ج۲، ص۴۴۳.
۱۹. ↑ الدرة الثمینه، ص۲۹.
۲۰. ↑ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
۲۱. ↑ وفاء الوفاء، ج۲، ص۱۷۶.
۲۲. ↑ الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.    
۲۳. ↑ الزیارة فی الکتاب و السنه، ص۴۰.
۲۴. ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۱.


حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله «استوانه عایشه».    




جعبه ابزار