• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد تمیمی مصری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن محمد مصری (م. ۳۳۲ق) معروف به ابن ولّاد از مولفان، ادیبان و نحویان قرن چهارم هجری قمری بود.
وی بحث و مناظراتی با ابوجعفر نحّاس داشته است و ملوک و پادشاهان مصری همیشه این دو را برای بحث و مناظره علمی در یک جا جمع می‌کردند.



ابوعباس احمد بن محمد بن ولید مصری تمیمی معروف به ابن ولّاد، برخی رجالیان می‌گویند احمد در اصل بغدادی و ساکن مصر بود؛ ولی بیشتر آنان معتقدند وی اهل مصر بود و در خانواده‌ای از اهل علم به دنیا آمد. او همانند پدر و جدش به علم نحو و ادب روی آورد و برای تحصیل و فراگیری علوم، راهی بغداد شد و در آنجا اقامت گزید.


احمد از محضر استادان نحو همانند ابواسحاق زجاج و مبرد نحوی بهره مند شد و پس از اینکه در علم نحو و ادبیات به استادی رسید، به وطنش بازگشت.
زمانی که در عراق بود، به خاطر استعداد فراوانی که از خود نشان می‌داد، نزد استادش زجاج، برتری یافته بود و استادش به او احترام می‌گذاشت.
در مصر نیز وی و ابوجعفر نحّاس از دانشمندان مشهور آن خطه به شمار رفتند و ابن ولاّد به تدریس ادبیات عرب می‌پرداخت.
ملوک و پادشاهان مصری همیشه این دو را برای بحث و مناظره علمی در یک جا جمع می‌کردند و میان آن دو مناظراتی روی می‌داد.ابن ولّاد در بحث و مناظرات، بصیرت و آگاهی بیشتری از خود نشان می‌داد.
عبداللّه بن محمد بن سعید مصری شاعر از او روایت کرده است.


احمد صاحب آثاری چون:
• المقصور والممدود،
• الانتصار لسیبویه علی المبّرد،
• شرح علل النحو،
• مختصر فی النحو
• المسائل التی جرت بین النحاس و ابن ولّاد بوده است.

احمد در سال ۳۳۲ هجری و به نقلی ۳۰۲ هجری در مصر از دنیا رفت.

۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۵، ص۷۲.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۵، ص۷۲.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۱، ص۴۶۰.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۱، ص۴۶۰.    
۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۵، ص۷۲.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۵، ص۷۲.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۱۳.    
۸. مرکزدایره المعارف بزرگ اسلامی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۵۵۷.    
۹. مرکزدایره المعارف بزرگ اسلامی، دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۵۵۷.    
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۳۵۵.    
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۴۴.    
۱۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۶۷.    
۱۳. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآه الجنان، ج۲، ص۲۳۴.    
۱۴. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیه الوعاة، ج۱، ص۳۸۶.    
۱۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۱۱، ص۷۱.    
۱۶. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۱۷۳.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۶۷    .
۱۸. جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۸۰۹.
۱۹. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۰۷.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد مصری»، ج۲، ص۱۲۴.






جعبه ابزار