• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن علی جصاص (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: احمد بن علی جصاص.


احمد بن علی جصاص (۳۰۵-۳۷۰ق) فقیه و محدث قرن چهارم هجری قمری بود که در سال ۳۰۵ هجری قمری متولد شد. او در بغداد تحصیل کرد و به عنوان یکی از پیشوایان مذهب حنفی شناخته شد. او گرایشی به مشرب کلامی معتزله داشت و چندین تألیف علمی در زمینه فقه و حدیث دارد. رازی جصاص در سال ۳۷۰ هجری قمری در بغداد درگذشت.



ابوبکر احمد بن علی رازی جصّاص بغدادی، وی اهل ری بود و به سال ۳۰۵ زاده شد.
در روزگار جوانی در بغداد اقامت گزید؛ ولی برخی تولد او را در بغداد دانسته‌اند.
[۴] لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۲۸.

پس از دوران کودکی به فراگیری دانش پرداخت.


جصّاص فقه را از ابوسهل زجاج و ابوالحسن کرخی آموخت و دانش حدیث را از استادان معروفی چون ابوالعباس اصمّ و عبدالباقی بن قانع فرا گرفت.
وی افزون بر تحصیل علم در بغداد، به شهرهای دیگری چون اصفهان، اهواز و نیشابور نیز مسافرت کرد و سپس به بغداد بازگشت.


رجال شناسان، رازی را از فقها و پیشوایان مردم ری و بغداد و پس از ابوالحسن کرخی، رئیس مذهب حنفی دانسته‌اند
[۱۰] مبرد، محمد بن یزید، الکامل، ج۹، ص۹.
که پس از استاد خویش بر کرسی تدریس تکیه زد و شاگردان بسیاری از او بهره مند شدند که از میان ایشان می‌توان افرادی چون ابوبکر خوارزمی و ابوعبداللّه جرجانی را نام برد.
[۱۱] لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۲۸.

گفته شده وی به مشرب کلامی معتزله گرایشی داشت. بارها سمت قضاوت و ریاست قضات به او پیشنهاد شد. که نپذیرفت.


رازی دارای آثار و تالیفاتی بود که از این قرارند:
احکام القرآن
شرح الجامع الکبیر
شرح مختصرالطحاوی
المناسک
الاصول فی الفقه
جوابات المسائل
شرح مختصرالکرخی
شرح ادب القاضی
و شرح الاسماءالحسنی.


جصّاص در سال ۳۷۰ هجری در بغداد درگذشت. (دیگر منابع:
[۲۲] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء۳، ص۱۰۲.
)


۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۱۷۱.    
۲. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقها، ص۱۴۴.    
۳. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۴، ص۲۷۷.    
۴. لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۲۸.
۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ج۱، ص۸۴.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۶، ص۴۳۲.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۶، ص۳۴۰.    
۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ۸۵.    
۹. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۷۲.    
۱۰. مبرد، محمد بن یزید، الکامل، ج۹، ص۹.
۱۱. لکنوی، محمد عبدالحی، الفوائد البهیّه، ص۲۸.
۱۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۶، ص۳۴۰.    
۱۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۵۸.    
۱۴. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ص۸۵.    
۱۵. ابن قطلوبغا، قاسم، تاج التراجم، ص۹۶.    
۱۶. ذهبی، محمد بن احمد، تذکره الحفاظ، ج۳، ص۳۱۳.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۱۳۳.    
۱۸. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۴، ص۳۷۷.    
۱۹. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایه، ج۲۵، ص۱۸۳.    
۲۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۵۸.    
۲۱. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۴، ص۱۳۹.    
۲۲. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۱، جزء۳، ص۱۰۲.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد رازی»، ج۲، ص۹۴.







جعبه ابزار