• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن علویه اصفهانی (مقاله‌سوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابن اسود احمد بن علویه کرمانی اصفهانی، از دانشمندان شیعه و از شعرای اهل بیت (علیهم‌السّلام) در قرن سوم هجری بوده است.
[۱] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
[۲] تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرّجال، ج۵، ص۲۵۴.    
[۳] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    



احمد بن علویه کرانی
[۴] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
(یا کرمانی) اصفهانی معروف به «ابن اسود کاتب»، از بزرگان، نویسندگان و دانشمندان شیعه و از مجاهرین شعرای اهل بیت (علیهم‌السّلام) است.
[۵] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۲.    
تولّدش در سال ۲۱۲ق، و وفاتش در حدود سال ۳۱۲ق یا یا ۳۲۱ق اتّفاق افتاده است.
[۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
[۷] بابانی بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۵۷.    
[۸] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل «احمد»، ص۱۲۲۲.
[۹] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
[۱۰] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    


در عموم کتب رجال و حدیث و ادب، نام او به عظمت و بزرگی یاد شده است. وی از اصحاب ابوعلی لُغَذه
[۱۱] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
بوده، و مدّت‌ها در خدمت احمد بن عبدالعزیز
[۱۲] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
و دلف بن ابی دلف عجلی بوده،
[۱۳] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
و از ندمای آنان محسوب می‌شده است.
[۱۴] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    
ابوحاتم سجستانی که خود از بزرگان شعر و ادب است، خطاب به اهل بصره می‌گوید: قسم به خدا این شاعر اصفهانی در محکم بودن اشعار و کثرت فوائد آن بر همه شما تفوّق یافته است.
[۱۵] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
[۱۶] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.    
[۱۷] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۹.    
[۱۸] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
[۱۹] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
[۲۰] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    
اشاره او به قصیده نونیّه موسوم به قصیده الفیّه در مدح حضرت علی (علیه‌السّلام) با این مطلع است:
ما بال عینک ثره الانسان عبری اللحاظ سقیمه الافجان

وی از ابراهیم بن محمد ثقفی
[۲۱] شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ج۱، ص۶.    
[۲۲] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
همه مؤلّفات او را روایت می‌کند،
[۲۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن‌ الرابع‌ و هو نوابغ‌ الرواه‌، ج۱، ص۳۶.    
و محمّد بن حسن بن ولید (م۴۲۳ق) و ابوعبداللّه حسین بن محمد بن عامر بن عمران بن ابی بکر اشعری و محمداحمد بن محمّد بن بشر، احمد بن محمد بن بشیر، جلال بن بشیر رحال و ابوجعفر بن بابویه
[۲۴] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
از او روایت می‌کنند.

کتب زیر او است:
۱. الاعتقاد، یا دعاء الاعتقاد؛
[۲۵] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    
[۲۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۲۲۳.    
[۲۷] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
[۲۸] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
[۲۹] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    

۲. الفیّه، قصیده‌ای در هزار بیت، در مدح حضرت علی (علیه‌السّلام)؛
[۳۰] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
[۳۱] مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
[۳۲] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
[۳۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن‌ الرابع‌ و هو نوابغ‌ الرواه‌، ج۱، ص۳۶.    
[۳۴] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    

۳. الرّسائل المختاره، در ادعیه؛
[۳۵] یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    

۴. الشّیب و الخضاب.
[۳۶] ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.    
[۳۷] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴.
[۳۸] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، مزارات اصفهان، ص۱۸۵.
[۳۹] فقیه‌ایمانی، مهدی، تاریخ تشیّع اصفهان، ص۲۰۷-۲۱۰.
[۴۰] قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرّجال، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۶.
[۴۱] خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۷.    
[۴۲] کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین العراقیین، ج۱، ص۳۱۴.
[۴۳] تفضلی، آذر، فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص۴۶.


۱. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۲. ↑ تفرشی، مصطفی بن حسین، نقد الرّجال، ج۵، ص۲۵۴.    
۳. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    
۴. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
۵. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۲.    
۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
۷. ↑ بابانی بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۵۷.    
۸. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ذیل «احمد»، ص۱۲۲۲.
۹. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۱۰. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    
۱۱. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
۱۲. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
۱۳. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
۱۴. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    
۱۵. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
۱۶. ↑ ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.    
۱۷. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۹.    
۱۸. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
۱۹. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۲۰. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    
۲۱. ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ج۱، ص۶.    
۲۲. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۲۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن‌ الرابع‌ و هو نوابغ‌ الرواه‌، ج۱، ص۳۶.    
۲۴. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۲۵. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۲.    
۲۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۲۲۳.    
۲۷. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
۲۸. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۲۹. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
۳۰. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۷، ص۳۸۳.    
۳۱. ↑ مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل، منتهی المقال فی احوال الرجال، ج۱، ص۲۸۳.    
۳۲. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۲۲.    
۳۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، طبقات اعلام الشیعة:القرن‌ الرابع‌ و هو نوابغ‌ الرواه‌، ج۱، ص۳۶.    
۳۴. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۲۱۳.    
۳۵. ↑ یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۴۰۷.    
۳۶. ↑ ابن شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۲۳.    
۳۷. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۲۳-۱۲۴.
۳۸. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، مزارات اصفهان، ص۱۸۵.
۳۹. ↑ فقیه‌ایمانی، مهدی، تاریخ تشیّع اصفهان، ص۲۰۷-۲۱۰.
۴۰. ↑ قهپایی، عنایت‌الله، مجمع الرّجال، ج۱، ص۱۲۵-۱۲۶.
۴۱. ↑ خوئی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۵۷.    
۴۲. ↑ کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین العراقیین، ج۱، ص۳۱۴.
۴۳. ↑ تفضلی، آذر، فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص۴۶.


مهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۱۵۱.    


رده‌های این صفحه : شاعران اصفهان | شاعران اصفهان قرن 3 (قمری) | شاعران اهل بیت | شاعران اهل بیت سده سوم (قمری) | عالمان اصفهان سده سوم (قمری) | عالمان شیعه سده سوم (قمری) | کاتبان اصفهان قرن 3 (قمری)
جعبه ابزار