• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن اسحاق انباری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن اسحاق انباری (۳۱۸ق) از فقهای برجسته و ادیبان زبردست قرن سوم و چهارم هجری قمری بود که در علوم مختلفی از جمله فقه، ادبیات عرب، لغت، شعر، تفسیر و فن خطابه تخصص داشت و علاوه بر فعالیت‌های علمی، در مناصب سیاسی و اجتماعی نیز سرشناس بود و بیست سال قضاوت شهرهای مهمی را بر عهده داشت و سرانجام در سال ۳۱۸ هجری قمری در بغداد وفات یافت.



ابوجعفر احمد بن اسحاق بن بهلول بن حسان انباری تنوخی معروف به ابن بهلول در سال ۲۳۱ هجری در شهر انبار به دنیا آمد و از فقهای برجسته و ادیبی زبردست در عصر خویش بود.
انباری افزون بر مهارت و آگاهی خاصی که در فقه و ادبیات عرب داشت در علوم و فنون دیگری همچون لغت، شعر، تفسیر، اخبار و حالت‌های گذشتگان و فن خطابه نیز تخصص داشت. در فقه، حنفی مذهب بود؛ گرچه با برخی مسائل ایشان نیز مخالفت می‌کرد.
انباری افزون بر مقام و جایگاه علمی، در مناصب سیاسی و اجتماعی نیز فردی سرشناس بود و بیست سال (۲۹۶-۳۱۶ق) قضاوت شهرهایی چون انبار، هیت، طریق فرات و بغداد را بر عهده داشت و از جانب خلفای وقت از جمله موفق باللّه، معتضد، ناصر باللّه و مکتفی قضاوت می‌کرد.


انباری علوم خویش را از استادان نامداری چون پدرش اسحاق بن بهلول، ابراهیم بن سعید جوهری و بسیاری دیگر فراگرفت.


ابوجعفر از علمای مورد اعتماد بود و افرادی چون ابوالحسن جراحی، ابوالحسن دارقطنی و جمعی دیگر از شاگردان او بوده و از او دانش آموخته‌اند.


انباری دارای آثار و تالیفاتی همچون ادب الندیم، کتاب الدعاء، ناسخ الحدیث ومنسوخه، کتابی در نحو و ادب القاضی بود.


ابوجعفر سرانجام به سال ۳۱۸ هجری در بغداد از دنیا رفت. در تاریخ درگذشت او‌ اندکی اختلاف است. (دیگر منابع:
[۱۲] مبرد، محمد بن یزید، الکامل، ج۸، ص۲۲۳.
[۱۴] مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۶۶۵.
)


۱. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۰.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۴، ص۴۹۸.    
۳. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۱، ص۱۸۸.    
۴. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۲۹۲.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۴، ص۲۵۰.    
۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیه العارفین، ج۱، ص۵۸.    
۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۹۲۰.    
۸. ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهه الالباء، ص۱۸۹.    
۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱۶۰.    
۱۰. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۳، ص۲۹۲.    
۱۱. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۱، ص۱۳۷.    
۱۲. مبرد، محمد بن یزید، الکامل، ج۸، ص۲۲۳.
۱۳. تنوخی، محمد بن علی، نشوارالمحاضره، ج۱، ص۴۷.    
۱۴. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۲، ص۶۶۵.
۱۵. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۳، ص۵۵۴.    
۱۶. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۴، ص۸۵.    
۱۷. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۴۷۷.    
۱۸. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة والنهایه، ج۱۱، ص۱۶۵.    
۱۹. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۶، ص۱۴۸.    
۲۰. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیه الوعاة، ج۱، ص۲۹۵.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن اسحاق انباری»، ج۲، ص۷۴.







جعبه ابزار