اجتناب از اسراف (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
خداوند در آیاتی بندگان را از
اسراف در
انفاق پرهیز می‌دهد.
پرهیز بندگان خدا (
عبادالرحمن) از اسراف در انفاق
وعباد الرحمـن الذین یمشون علی الارض هونا... • والذین اذا انفقوا لم یسرفوا.... .
بندگان (خاص خداوند) رحمان، کسانی هستند که با
آرامش و بی
تکبر بر زمین راه می روند• و کسانی که هر گاه انفاق کنند، نه اسراف می‌نمایند و نه سخت گیری.
از این آیه افزون بر پرهیز،
تشویق به پرهیز از اسراف در انفاق نیز استفاده می‌شود.
جالب توجه اینکه اصل انفاق کردن را مسلم می‌گیرد بطوری که نیاز به ذکر نداشته باشد چرا که انفاق یکی از وظائف حتمی هر انسانی است، لذا سخن را روی کیفیت انفاق آنان می‌برد و می‌گوید: انفاقی عادلانه و دور از هر گونه اسراف و سخت گیری دارند، نه آن چنان
بذل و بخششی کنند که زن و فرزندشان گرسنه بمانند، و نه آن چنان سخت گیر باشند که دیگران از مواهب آنها بهره نگیرند.
در
تفسیر " اسراف" و" اقتار" که نقطه مقابل یکدیگرند مفسران سخنان گوناگونی دارند که روح همه به یک امر بازمی گردد و آن اینکه" اسراف" آن است که بیش از حد و در غیر حق و بیجا مصرف گردد، و" اقتار" آن است که کمتر از حق و مقدار لازم بوده باشد.
در یکی از روایات اسلامی تشبیه جالبی برای اسراف و" اقتار" و حد
اعتدال شده است و آن اینکه هنگامی که
امام صادق ع این آیه را
تلاوت فرمود مشتی سنگ ریزه از زمین برداشت و محکم در دست گرفت، و فرمود این همان"
اقتار " و سخت گیری است، سپس مشت دیگری برداشت و چنان دست خود را گشود که همه آن به روی زمین ریخت و فرمود این" اسراف" است، بار سوم مشت دیگری برداشت و کمی دست خود را گشود به گونه‌ای که مقداری فرو ریخت و مقداری در دستش بازماند، و فرمود این همان" قوام" است
واژه" قوام" (بر وزن عوام) در لغت به معنی
عدالت و
استقامت و حد وسط میان دو چیز است و" قوام" (بر وزن کتاب) به معنی چیزی است که مایه قیام و استقرار بوده باشد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۲۷۴، برگرفته از مقاله «اجتناب از اسراف (قرآن)».
