• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالعاص بن منبه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابوالعاص (عاص) بن منبه‌بن الحجاج بن‌عامر
[۱] السیرة النبویه، ج‌۲، ص‌۶۴۱
او پیش از هجرت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم)، اسلام را پذیرفت.



امّا به جهت دنیاگرایی، از مهاجرت با ایشان خودداری کرد
[۲] جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۱۷‌۳۱۸
. برخی گفته‌اند:ابوالعاص هنگام هجرت مسلمانان، به‌وسیله بستگان و قبیله‌اش محبوس، و از مهاجرت منع شد.
[۳] السیرة‌النبویه، ج‌۲، ص‌۶۴۱



قبل از آغاز جنگ بدر و در پی اخطار سران قریش که هرکس در جنگ با مسلمانان شرکت نکند، خانه‌اش ویران و اموالش مصادره می‌شود،
[۴] جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۲۰.
[۵] الدرالمنثور، ج‌۲، ص‌۶۴۸
با کراهت
[۶] جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۱۸
و از روی تقیّه
[۷] البدایة و النهایه، ج‌۳، ص‌۲۳۳
با آنان همراه شد.


گفته‌اند:چون سپاه اسلام را ضعیف دید، در حقانیت اسلام تردید کرد؛
[۸] مجمع‌البیان، ج‌۳، ص‌۱۵۰
بدین ترتیب از اسلام برگشت و در حال ارتداد •، در جنگ بدر • با شمشیری به نام ذوالفقار، رو در روی علی (علیه‌السلام) ایستاد و به‌دست ایشان کشته شد.
[۹] السیرة‌النبویه، ج‌۲، ص‌۷۱۳.
[۱۰] جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص۳۱۸
سپس پیامبراکرم، آن شمشیر را به امام علی بخشید.
[۱۱] المنمّق، ص‌۴۱۱




بر پایه نقل طبری، ابوالعاص از‌جمله منافقان بیماردلی بود که می‌گفت:«غَرَّ هؤلاءِ دینُهُم؛ ایشان، (=‌مؤمنان) را دینشان فریفته است».
[۱۳] مبهمات القرآن، ج‌۱، ص‌۵۱۶



خداوند در نکوهش وی و گروه هم‌کیش او می‌فرماید:«اِنَّ الَّذینَ تَوَفّهُمُ المَلئِکَةُ ظالِمی اَنفُسِهِم قالوا فیمَ کُنتُم قالوا کُنّا مُستَضعَفینَ فِی الاَرضِ قالوا اَلَم تَکُن اَرضُ اللّهِ وسِعَةً فَتُهاجِروا فیها فَاُولئِکَ مَأوهُم جَهَنَّمُ وساءَت مَصیرا= کسانی‌که بر خویشتن ستم‌کار بوده‌اند، (وقتی) فرشتگان • جانشان را می‌گیرند، می‌گویند:«در چه (حال) بودید؟» پاسخ می‌دهند:«ما در زمین از مستضعفان بودیم.» می‌گویند:«مگر‌ زمین خدا وسیع نبود تا در آن مهاجرت کنید؟» پس آنان جای‌گاهشان ( دوزخ ) است، و دوزخ بد سرانجامی است».
[۱۵] السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱
[۱۶] جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸
[۱۷] مجمع‌البیان، ج‌۳، ص‌۱۵۰



از زمان و مکان ولادت و زندگی اجتماعی و احوال شخصی ابن‌منبه جز موارد مذکور، مطلبی در تاریخ نقل نشده است.


وی با دیگر مشرکان کشته شده در جنگ بدر، در چاه بدر مدفون شد.
[۱۸] السیرة النبویه، ج‌۲، ص‌۶۳۸



البدایة والنهایه؛ تفسیر مبهمات القرآن؛ جامع‌البیان عن‌تأویل آی القرآن؛ الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور؛ السیرة النبویه، ابنهشام؛ مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن؛ المنمق فی اخبار قریش.


۱. السیرة النبویه، ج‌۲، ص‌۶۴۱
۲. جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۱۷‌۳۱۸
۳. السیرة‌النبویه، ج‌۲، ص‌۶۴۱
۴. جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۲۰.
۵. الدرالمنثور، ج‌۲، ص‌۶۴۸
۶. جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص‌۳۱۸
۷. البدایة و النهایه، ج‌۳، ص‌۲۳۳
۸. مجمع‌البیان، ج‌۳، ص‌۱۵۰
۹. السیرة‌النبویه، ج‌۲، ص‌۷۱۳.
۱۰. جامع‌البیان، مج‌۴، ج‌۵، ص۳۱۸
۱۱. المنمّق، ص‌۴۱۱
۱۲. انفال/سوره۸، آیه۴۹.    
۱۳. مبهمات القرآن، ج‌۱، ص‌۵۱۶
۱۴. نساء/سوره۴، آیه۹۷.    
۱۵. السیرة‌النبویه، ج۲، ص۶۴۱
۱۶. جامع‌البیان، مج۴، ج۵، ص۳۱۸
۱۷. مجمع‌البیان، ج‌۳، ص‌۱۵۰
۱۸. السیرة النبویه، ج‌۲، ص‌۶۳۸



دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «ابوالعاص بن‌مُنَبِّه».    




جعبه ابزار