ابراهیم بن اسحاق حربی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

ابراهیم بن اسحاق حربی (۱۹۸-۲۸۵ق)، از محدثان و فقهای حنبلی موثق نزد اهل‌سنت در قرن سوم هجری قمری بود. وی علاوه بر فقه و حدیث در بسیاری از علوم رایج آن روزگار از جمله لغت، ادبیات و شعر نیز توانا بود.

---

ابواسحاق ابراهیم بن اسحاق بن ابراهیم بن بشیر حربی مروزی بغدادی، اهل بغداد بود و به سال ۱۹۸ق به دنیا آمد. گفته شده که نیاکانش از مردمان مرو بوده و بدین سبب به مروزی شهرت یافته است.

---

ابواسحاق نزد بزرگان بسیاری به کسب دانش پرداخت. فقه را از احمد بن حنبل پیشوای مذهب حنبلی، و حدیث را از کسانی چون محمد بن ولید بسری و ابونعیم فضل بن دکین فرا گرفت و به زودی خود نیز از آوازه و شهرتی خاص برخوردار گردید.
وی شاگردان و راویان فراوانی را تربیت کرد که از آن میان افرادی چون ابوبکر نَّجَّاد، ابوبکر بن ابی داود و ابوبکر بن انباری را می‌توان نام برد.

---

ابواسحاق علاوه بر فقه و حدیث، در بسیاری از علوم رایج آن روزگار از جمله لغت، ادبیات و شعر نیز توانا بود.
اهل سنت وی را فردی موثق دانسته و در دانش و زهد همپای احمد بن حنبل به شمار آورده‌اند.

---

حربی به سال ۲۸۵ یا ۲۸۸ق در بغداد درگذشت و در خانه خویش به خاک سپرده شد.

---

ابواسحاق غرایب حدیث بسیاری از صحابه را در مجموعه‌هایی به نام مسند گردآورده که عبارت‌اند از:

• مسند عبدالله بن جعفر،
• مسند علی (علیه‌السّلام)،
• مسند المسور بن مخرمة الزهری،
• مسند ابی بکر،
• مسند المطلب بن ربیعه،
• مسند عمر
• مسند السائب المخزومی
• مسند عثمان
• مسند خالد بن الولید
• مسند الزبیر
• مسند ابی عبیدة الجراح
• مسند طلحه
• مسند معاویه
• مسند سعد بن ابی‌وقاص
• مسند عمرو بن العاص
• مسند عبدالرحمان بن عوف
• مسند عبدالله بن العباس
• مسند العباس
• مسند عبدالله بن عمر بن الخطاب
• مسند شیبة بن عثمان
• مسند الموالی.
• به علاوه، آثار دیگری دارد که از این قرارند: غریب الحدیث، الادب، المغازی، التمیم، ناسخ القرآن و منسوخه
  ^[۱۳] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۵۷.    
  ^[۱۴] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۹۶.
  ^[۱۵] ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۸۳.    
  انباع الاموات، الحمام و آدابه، ذمّ الغیبه، سجود القرآن، القضاء و الشهاده، الهدایا و السنة فیها
  ^[۱۶] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۴.    
  و مناسک الحج.
  ^[۱۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۱۲.    
  (دیگر منابع:
  ^[۱۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۵، ص۳۲۰.    
  ^[۱۹] شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۷۱.    
  ^[۲۰] ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۳، ص۳۶۹.    
  ^[۲۱] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۳۵۵.    
  ^[۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۱۳۸.
  ^[۲۳] ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۳۵۵.    
  ^[۲۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة، ج۲، ص۲۵۶.    
  ^[۲۵] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۱، ص۴۰۸.    
  ^[۲۶] قفطی، علی بن یوسف، انباه الرواة، ج۱، ص۱۹۰.    
  ^[۲۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۴۲۴.    
  ^[۲۸] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، صفة الصفوه، ج۱، ص۵۱۲.    
  ^[۲۹] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۱، ص۹۰.    
  ^[۳۰] ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۶۱.    
  ^[۳۱] ابوالبرکات انباری، عبدالرحمن بن محمد، نزهة الالباء، ص۱۷۴.    
  ^[۳۲] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۲، ص۳۷۹.    
  )

---