إِلّ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِلّ: (فیکُمْ اِلًّا وَ لا ذِمَّةً) «اِلّ» به معنای خویشاوندی است و بعضی آن را به معنای
عهد و پیمان دانسته‌اند؛ در صورت اول، منظور این است که قریش اگر چه خویشاوند
پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و گروهی از مسلمانان بودند، ولی هنگامی که خودشان کمترین اعتنایی به این موضوع نداشته باشند و
احترام خویشاوندی را رعایت ننمایند، چگونه انتظار دارند پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و مسلمانان در مورد آنها رعایت کنند؟! و در صورت دوم، تاکیدی برای
«ذِمَّةً» که آن هم به معنای
عهد و پیمان است، محسوب می‌شود.
«راغب» در کتاب «
مفردات» معنای ریشه این کلمه را درخشندگی می‌داند؛
چه این‌که پیمان‌های محکم و خویشاوندی‌های نزدیک دارای درخشندگی خاصی هستند.
(كَيْفَ وَ إِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لاَ يَرْقُبُواْ فِيكُمْ إِلاًّ وَ لاَ ذِمَّةً يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَ تَأْبَى قُلُوبُهُمْ وَ أَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ ) (چگونه پيمان
مشرکان ارزش دارد، در حالى كه اگر بر شما غالب شوند، نه رعايت خويشاوندى با شما را مى‌كنند، و نه پيمان را؟! شما را با زبان خود خشنود مى‌كنند، ولى دلهايشان ابا دارد؛ و بيشتر آنها گنهكارند.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب در مفردات گفته است: كلمه الال به معناى همبستگى و رابطه‌ايست كه از
عهد و حلف به وجود مى‌آيد. و جمله قرابة تئل به معناى قرابتى است كه از روشنى قابل انكار نباشد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «إِلّ»، ص۶۳.
