أَنْزَلْنا (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَنْزَلْنا:(وَ أَنزَلْنا الْحَديدَ فيهِ) «أَنْزَلْنا» از مادّه
نُزول (به ضم نون) به معنای فرود آمدن است.
به موردی از کاربرد «أَنْزَلْنا» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَيِّناتِ وَ أَنزَلْنا مَعَهُمُ الْكِتابَ وَ الْميزانَ لِيَقومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ وَ أَنزَلْنا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ وَ مَنافِعُ لِلنّاسِ وَ لِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَ رُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزيزٌ) «ما پيامبران خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آن‌ها كتاب آسمانى و ميزان شناسايىِ
حق از
باطل و قوانين عادلانه نازل كرديم تا مردم
قیام به
عدالت كنند؛ و
آهن را آفريديم كه در آن نيروى شديد و منافعى براى مردم است، تا مشخص شود چه كسى خدا و پيامبرانش را يارى مى‌كند بى آن‌كه او را ببيند؛ خداوند توانا و شكست‌ناپذير است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(وَ أَنْزَلْنا الْحَديدَ) ظاهرا اين
انزال نظير انزال در آيه
(وَ أَنْزَلَ لَكُمْ مِنَ الْأَنْعامِ ثَمانِيَةَ أَزْواجٍ) باشد، و ما در
تفسیر سوره زمر گفتيم: اگر
خلقت مخلوقات زمينى را انزال ناميده، به اين اعتبار است كه خداى تعالى ظهور اشيا در عالم هستى را بعد از
عدم انزال خوانده، به اين اعتبار كه هر موجودى از موجودات نزد خدا و در عالم غيب خزينه‌ها دارد، و آن موجود پس از آن‌كه اندازه‌گيرى شده، و در خور عالم
شهادت شده به ظهور پيوسته است، و اين خود نوعى نزول است.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
گرچه بعضى
تصور كرده‌اند كه تعبير «انزلنا» در جملۀ
(وَ أَنْزَلْنا اَلْحَديدَ) نشان مى‌دهد كه «آهن» از كرات ديگر به زمين آمده است، ولى حق اين است كه تعبير به «انزال» در اين‌گونه موارد اشاره به مواهبى است كه از مقام بالايى به مقامات پايين‌تر داده مى‌شود و از آن‌جا كه خزائن همه‌چيز نزد خداست و اوست كه آهن را براى منافع گوناگونش آفريده، تعبير به انزال شده است و در اين‌جا حديثى كه اندكى پيش از
امیر مؤمنان علی (علیه‌السلام) در مورد آفرينش چهارپايان نقل شد، كاملا صادق است، آن حضرت مى‌فرمايد:
«منظور از نازل كردن آهن، خلقت آن است.»
همان‌گونه كه در آيۀ ۶ سوره زمر
(اندكى پيش) در مورد چهارپايان و نزول آن‌ها خوانديم.
بعضى «انزلنا» را از مادّۀ «نزل» (بر
وزن شتر) به معنى چيزى كه براى پذيرايى ميهمان آماده مى‌كنند تفسير كرده‌اند، ولى ظاهر همان معنى اوّل است.
در آيۀ ۹۹
سوره بقره در مورد نزول آيات قرآن مى‌خوانيم:
(وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ) «نشانه‌هاى روشنى براى تو فرستاديم.»
روشن است تعبير به «نزول» (فرود آمدن) يا «انزال» (فروفرستادن) در مورد
قرآن مجید به اين معنى نيست كه مثلا خداوند مكانى در آسمان‌ها دارد و قرآن را از آن محل بالا فرو فرستاده است، بلكه اين تعبير اشاره به علو مقامى و معنوى پروردگار است.
در مورد آيۀ اخير (بقره/ ۹۹) شأن نزولى از
ابن عباس نقل شده است:
«
ابن صوریا» دانشمند يهودى از روى لجاج و عناد به
پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) گفت: تو چيزى كه براى ما مفهوم باشد نياورده‌اى! و خداوند نشانۀ روشنى بر تو نازل نكرده تا ما از تو تبعيت كنيم، آن‌گاه همين آيه نازل شد و به او صريحا پاسخ گفت كه «ما نشانه‌هاى روشنى براى تو فرستاديم و جز فاسقان كسى به آن‌ها
کفر نمى‌ورزد.
• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «انزلنا»، ج۴، ص ۴۲۰.
