أَمْ (مفردات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَمْ (به فتح الف و سکون میم) از
واژگان قرآن کریم و
حرف استفهام است و به دو صورت متصله و منقطعه استفاده می‌شود.
أَمْ به دو صورت به کار می‌رود متّصله و منقطعه.
متّصله آن است که در ردیف الف
استفهام واقع شود و به معنی ایّ (کدام) می‌آید و بعد از الف
تسویه واقع می‌شود.
به مواردی از
أَمْ که در قرآن به کار رفته است، اشاره می‌شود:
متّصله آن است که در ردیف الف
استفهام واقع شود و به معنی ایّ (کدام) می‌آید و بعد از الف
تسویه واقع می‌شود.
(وَ اِنْ اَدْرِی اَ قَرِیبٌ اَمْ بَعِیدٌ ما تُوعَدُونَ) «نمی‌دانم آیا نزدیک یا دور است آن‌چه وعده می‌شوید.»
(سَواءٌ عَلَیْهِمْ اَ اَنْذَرْتَهُمْ اَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لا یُؤْمِنُونَ) «برای آن‌ها یکسان است خواه بترسانی یا نترسانی
ایمان نمی‌آورند.»
بهتر است بگوییم: در این صورت الف تسویه و‌ام هر دو به معنی «خواه» می‌آیند. متّصله از آن سبب گویند که ما قبل «ام» بما بعدش متّصل است.
منقطعه آن است که از ما بعدش قطع شده و به معنی بل (بلکه) می‌آید.
(اَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعاءَ) «بلکه جز خدا واسطه‌هایی گرفته‌اند.»
(اَمْ هَلْ تَسْتَوِی الظُّلُماتُ وَ النُّورُ) (آيانابينا و بينا يكسانند؟! يا ظلمت‌ها و نور برابرند؟!)
اَمْ گاهی به هل داخل می‌شود ولی به همزه داخل نمی‌شود. آن‌چه در باره «ام» نوشته شد همه از اقرب الموارد است، فقط مثل‌ها را از
قرآن آورده‌ایم.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «ام»، ج۱، ص۱۰۸.
