أَسَف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَسَف (به فتح الف و سین) یکی از مفردات
نهج البلاغه به معنای تأسف خوردن،
اندوه،
غضب و اندوهگین است.
در بیان
امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در موارد گوناگونی، با هر دو معنی به‌کار رفته است.
أَسَف به معنای اندوه و غضب است. در معنای آن، غضب شدید را نیز گفته‌اند.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
هنگامی که
سفیان بن عوف از طرف
معاویه به شهر «
انبار» شبیخون زد، امام علی (علیه‌السلام)، به یاران فرمود:
«وَ هذا أَخو غامِد قَدْ وَرَدَتْ خَيْلُهُ الاَْنْبارَ... فَلَوْ أَنَّ امْرَأً مُسْلِماً ماتَ مِن بَعْدِ هَذا أَسَفاً ما كانَ بِهِ مَلوماً.» «این است مرد غامدی که سوارانش به شهر انبار وارد شده ... اگر کسی از این غصّه بمیرد ملامت شده نیست.»
به
حسنین (علیهماالسلام) می‌فرماید:
«وَ لا تأْسَفا عَلَى شَيْء مِنْها زُويَ عَنْكُما.» «غصه نخورید به چیزی که از دنیا از دستتان رفته است.»
این واژه به معنای اندوهگين و خشمگين نیز آمده است. حضرت فرمود:
«فَكَمْ مِنْ مُؤَمِّل مَا لاَ يَبْلُغُهُ... آسِفاً لاَهِفاً، قَدْ (خَسِرَ الدُّنْيَا وَالاْخِرَةَ ذلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ).» «اى بسا آرزومندى كه به آرزوى خويش نمى‌رسد، اندوهگين و غضبناک است ناله مى‌كند، و در
دنیا و
آخرت به ضرر افتاده است.»
مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اسف»، ص۵۰.
