• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیات صفت فوقیت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیات بیانگر برتری خدا را آیات صفت فوقیت گویند.



آیات بازگوکننده برتری مقامی و معنوی خداوند سبحان را "آیات صفت فوقیت" می‌نامند.


واژه "فوق" ۳۲ بار در قرآن آمده است که از این تعداد چهار بار و در چهار آیه وصف "فوقیت" به خداوند نسبت داده شده است؛


۱. آیه ۱۸ سوره انعام: (وهو القاهر فوق عباده وهو الحکیم الخبیر)؛ "و اوست که بر بندگان خویش چیره است و اوست حکیم آگاه".
۲. آیه ۶۱ سوره انعام: (وهو القاهر فوق عباده ویرسل علیکم حفظة)؛ "و اوست که بر بندگانش قاهر (و غالب) است و نگهبانانی بر شما می‌فرستد".
۳. آیه ۵۰ سوره نحل: (یخافون ربهم من فوقهم ویفعلون ما یؤمرون)؛ "از پروردگارشان که حاکم بر آنهاست می‌ترسند و آنچه را مامورند انجام می‌دهند".
۴. آیه ۱۰ سوره فتح: (ید الله فوق ایدیهم)؛ " دست خدا بالای دستهای آنان است ".


منظور از فوقیت خداوند در این آیات، علو و بالا بودن حسی و مکانی نیست؛ زیرا علو مکانی، از اوصاف اجسام، و خداوند سبحان از آن منزه است؛ بلکه مراد، علو و برتری مقامی و معنوی و احاطه علمی خداوند بر بندگان و قهر و تسلط و استیلای او بر انسان‌ها است؛ از این رو، تمسک به این آیات برای جسمیت خداوند و علو مکانی، مردود است.
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۴۷.



۱. انعام/سوره۶، آیه۱۸.    
۲. انعام/سوره۶، آیه۶۱.    
۳. نحل/سوره۱۶، آیه۵۰.    
۴. فتح/سوره۴۸، آیه۱۰.    
۵. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۹، ص۱۵۸-۱۶۱.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، روش تازه‌ای در تفسیر موضوعی قرآن، ج۴، ص۲۴۷.
۷. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۲.    
۸. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، ج۳، ص۱۲۷.    
۹. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۲۱.    
۱۰. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۷، ص۳۵-۳۶.    
۱۱. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱۸، ص۲۷۴-۲۷۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۲۷۳-۲۷۴.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۱۷۴.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات صفت فوقیت».    




جعبه ابزار