یَعْتَذِرُون (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَعْتَذِرُون: (یَعْتَذِرُونَ اِلَیْکُمْ اِذا رَجَعْتُمْ) از تعبیر
«یَعْتَذِرُون» از مادّه
«اِعتذار» که فعل مضارع است و معنای آینده را می‌تواند در بر داشته باشد، چنین برمی‌آید که قبلًا خداوند، پیامبر و مسلمانان را از این موضوع آگاه کرده که، منافقانِ دروغگو، به عنوان عذرخواهی، به زودی نزد آنها خواهند آمد، لذا طرز پاسخگوئیِ آنها را نیز به مسلمانان تعلیم می‌دهد.
(يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ قُل لاَّ تَعْتَذِرُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ وَسَيَرَى اللّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ) (هنگامى كه به سوى آنها كه از جهاد تخلّف كردند بازگرديد، براى شما
عذر و بهانه مى‌آورند؛ بگو: «
عذر نياوريد، ما هرگز سخن شما را باور نخواهيم كرد! چرا كه خدا ما را از اخبارتان آگاه ساخته؛ و خدا و پيامبرش، اعمال شما را خواهند ديد؛ سپس به سوى كسى كه داناى پنهان و آشكار است بازگشت داده مى‌شويد؛ و او شما را به آنچه انجام مى‌داديد، آگاه مى‌كند و جزا مى‌دهد»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:
يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ ... خطاب در اين آيه متوجه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و مؤمنين است، و معناى جمله
(لَنْ نُؤْمِنَ لَكُمْ) بنا بر اينكه بگوئيم ماده ايمان هم چنان كه با حرف باء متعدى مى‌شود با لام هم متعدى مى‌شود اين است كه: ما شما را در اين
عذرى كه مى‌خواهيد تصديق نمى‌كنيم. و اگر بگوئيم با لام متعدى نمى‌شود و لام به معناى نفع است معنايش اين است كه: شما را تصديقى كه به دردتان بخورد نمى‌كنيم. و جمله نامبرده تعليل جمله
(لا تَعْتَذِرُوا) است، هم چنان كه جمله قد نبانا اللَّه من اخباركم تعليل اين تعليل است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَعْتَذِرُون»، ص۶۵۴.
