یَرِثُها (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَرِثُها:(أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ) «یَرِثُها» از مادّه
اِرْث (به کسر همزه) به معنای منتقل شدن مالی است به تو از دیگری بدون خریدن و نظیر آن.
به موردی از کاربرد «
یَرِثُها» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ لَقَدْ كَتَبْنا في الزَّبورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصّالِحونَ) «در «
زبور» بعد از
ذکر (
تورات) نوشتيم: «بندگان شايسته‌ام وارث
حکومت زمین خواهند شد.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
(أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصّالِحونَ) وراثت و ارث به طورى كه
راغب گفته به معناى انتقال مالى است به تو بدون اين‌كه معامله‌اى كرده باشى.
و مراد از وراثت
زمین اين است كه سلطنت بر منافع، از ديگران به صالحان منتقل شود و بركات زندگى در زمين مختص ايشان شود، و اين بركات يا دنيايى است كه بر مى‌گردد به تمتع صالحان از
حیات دنيوى كه در اين
صورت خلاصه مفاد آيه اين مى‌شود كه:
به زودى زمين از لوث
شرک و گناه
پاک گشته جامعه بشرى صالح كه خداى را بندگى كنند و به وى شرک نورزند در آن زندگى كنند.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می‌فرمایند:
از مادۀ «ارث» به معنى چيزى است كه بدون معامله و دادوستد به كسى انتقال مى‌يابد و گاهى در
قرآن کریم «ارث» به تسلّط و پيروزى يک
قوم صالح بر قوم ناصالح و در اختيار گرفتن مواهب و امكانات آنها گفته شده است، چنان‌كه در آيۀ ۱۳۷
سوره اعراف دربارۀ
بنی اسرائیل و پيروزيشان بر فرعونيان چنين مى‌خوانيم:
(وَ أَوْرَثْنا اَلْقَوْمَ اَلَّذينَ كانوا يُسْتَضْعَفونَ مَشارِقَ اَلْأَرْضِ وَ مَغارِبَها) «ما شرق و غرب زمين را به ارث بر آن قوم مستضعف داديم.»
در تأييد آيۀ فوق مى‌خوانيم:
(أَ وَ لَمْ يَهْدِ لِلَّذينَ يَرِثونَ اَلْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ أَهْلِها) «آيا كسانى كه وارث روى زمين بعد از صاحبان قبلى آن مى‌شوند عبرت نمى‌گيرند.»
در آيۀ ۲۷
سوره احزاب به جملۀ «اورثكم» برمى‌خوريم، آن‌جا كه اموال و هستى يهود در اختيار مسلمين قرار گرفت:
(وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيٰارَهُمْ وَ أَمْوٰالَهُمْ) «و زمين‌ها و خانه‌ها و اموال آنها را در اختيار شما گذارد.»
در اين آيه از غنايم، تعبير به «ارث» شده است، چرا كه مسلمانان زحمت چندانى براى آن نكشيدند و اين همه غنايم كه نتيجۀ ساليان دراز ظلم و بيدادگرى يهود و استثمار آنها در مدينه بود به آسانى به دست مسلمين افتاد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یرثها»، ج۴، ص ۶۴۴.
