یَخْسِفُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یَخْسِفُ: (اَن یَخْسِفَ اللَّهُ) «یَخْسِفُ» از مادّه
«خسف» (بر وزن وصف) به معنای پنهان گشتن و مخفی شدن است، لذا پنهان شدن نور ماه در زیر سایه
زمین را
«خسوف» می‌نامند و چاه
«مخسوف» به چاهی می‌گویند، که آب در آن پنهان گردد، و نیز پنهان شدن انسان‌ها و خانه‌ها را در
شکاف زمین (
شکافی که بر اثر زلزله‌ها پدید می‌آید)
«خسف» می‌نامند.
(أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُواْ السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللّهُ بِهِمُ الأَرْضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لاَ يَشْعُرُونَ) (آيا كسانى كه توطئه‌هاى شومى كردند از اين ايمن گشتند كه
خدا آنها را در
زمين فرو برد، و يا مجازات الهى)، از آن جا كه انتظارش را ندارند، به سراغشان آيد؟!)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلام، در تهديد
مشرکین و انذار ايشان است به
عذاب الهی كه مشركين
مکه هم داخل ايشانند، و اين كلام از فروعات مطالب گذشته است، و بهمين جهت فاء تفريع بر سر جمله آورده، فرموده ا فامن .
و معناى
آیه (و
خدا داناتر است) اين است كه وقتى
آیات بینات دلالت كرد بر اينكه اللَّه تعالى رب ايشان است، و در
ربوبیت او شريكى نيست، و ثابت شد كه رسالت امرى محال نيست، بلكه دعوتى است بسوى آنچه اصلاح
معاش و
معاد مردم و
خیر دنیا و
آخرتشان در آن است، و بوسيله مردانى انجام مى‌شود كه خدايشان برگزيده و برايشان
وحی مى‌فرستد، بنا بر اين، دسته‌اى كه از اين
دعوت اعراض مى‌كنند، و با خدا و رسولش
مکر ورزيده و به حجت‌هاى واهى، راه ترك
دین و
تشریع احكام دلبخواهى و عمل به گناهان را هموار مى‌سازند، آيا ايمنند از اينكه خدا در زمينشان فرو برد و يا عذابى ناگهانى بر سرشان بفرستد، بدون اينكه قبلا احتمالش را بدهند؟
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یَخْسِفُ»، ص۶۳۵.
