یونس بن ظبیان کوفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یونس بن ظبیان الکوفی، از راویان
حدیث شیعه، و
اصحاب امام صادق و کاظم (علیهماالسّلام) که به جهت دروغ‌گویی و
جعل حدیث مورد
لعن امام کاظم (علیه‌السلام) قرار گرفته و نزد رجالیون
تضعیف شده است.
دروغگو، ضعیف، مخلّط و وضّاع (زیاد جعل کننده حدیث) است.
نجاشی او را جدّا ضعیف می‌داند و همه
کتاب‌های او را
تخلیط می‌شمرد.
ابن غضائری او را غالی و کذّاب و جاعل حدیث می‌داند.
کشّی با سند خود از
امام کاظم (علیه‌السّلام) نقل می‌کند که حضرت بر او هزاران بار
لعنت فرستاد (لعن یوسف بن ظبیان الف لعنة یتبعها الف لعنة).
محدث نوری در خاتمه مستدرك اخبار بسيارى آورده که دلالت مى كند بر حسن حال او و استقامت و علو مقام او و عدم غلو او . پس آن اخبار را ذكر فرموده كه از جمله كلام حضرت صادق عليه‌السلام است در
حق او كه در جامع بزنطى است كه فرموده: رحمه‌الله و بنى له بيتا فى الجنّة، كان و اللّه مأمونا على الحديث.
وی نيز از اخبارى كه در مذمت او وارد شده به تفصيلى كه مقام گنجايش ذكر ندارد، جواب داده طالبين رجوع كنند به آن
كتاب شريف
.
بعضی روایات از
امام صادق (علیه‌السّلام) در مورد
مدح یونس وارد شده است که یا سند آن ضعیف است و یا حمل بر
تقیه می‌شود و یا اینکه یونس در زمان امام صادق (علیه‌السّلام) هنوز
غالی نشده بوده است.
شرح حال: او کسی بود که ادّعا می‌کرد در حال
طواف به او ندا می‌شد که «انّی انا اللّه لا اله انا فاعبدنی واقم الصّلاة لذکری…».
امام صادق (عليه‌السلام) به او
زیارت حضرت
سیدالشهداء عليه‌السلام را به نحوى كه شيخ در
التهذیب و
ابن قولویه در كامل روايت كرده‌اند و نيز تعليم آن جناب به او دعاى معروفى كه در
نجف بايد خواند كه اول آن اللهم لابد من امرك است كه در تمام
كتب مزاريه مذكور است و هم تعليم او فرموده كه عوذه (ما آن عوذه را در باقيات صالحات و آن زيارت و دعا را در مفاتيح ذكر كرديم. مؤلف رحمه‌الله) را كه براى رفع درد چشم نافع است الى غير ذلك.
از کلام
نجاشی و غیر او استفاده می‌شود که یونس
کتاب‌هایی داشته است ولی آنها را نام نبرده‌اند.
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «دروغ پردازان در حوزه حدیث شیعه»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱/۱۷. قمی، شیخ عباس، منتهي الآمال قسمت دوم، باب نهم: در تاريخ حضرت امام صادق (عليه‌السلام)
