یونس بن سلیمان کاتب
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یونس بن سلیمان کاتب (م
۱۳۵ق)، معروف به یونس مغنی یا یونس کاتب،
ادیب، کاتب،
شاعر و استاد
موسیقی در
قرن دوم هجری قمری بود.
ابوسلیمان یونس بن سلیمان بن کرد بن شهریار کاتب، معروف به یونس مغنی یا یونس کاتب، تبار وی از
ایران (
فارس)
و از فرزندان هرمز بود.
ابوالفرج اصفهانی وی را از موالی
عمرو بن زبیر به شمار آورده و گوید که رشد و سکنای ابوسلیمان در
مدینه بود، زیرا پدرش از فقهای این شهر به شمار میرفت و وی را به کتابت دیوان واداشت. یونس از معبد،
ابن سریج،
ابن محرز و برخی دیگر فن موسیقی آموخت،
چنان که
ابراهیم ماهان پدر
اسحاق موصلی فن
غنا را از او آموخت.
یونس بن فردی ادیب،
کاتب،
شاعر
و استاد موسیقی به شمار میرفت.
همو نخستین کسی بوده که در
زبان عربی موسیقی را تدوین کرده و کتابی درباره اغانی نوشته است.
یونس به انگیزه
تجارت، سفری به
شام داشت که در آنجا به مجلس موسیقی
ولید بن یزید، پیش از خلافت وی فرا خوانده شد و برای ولید موسیقی نواخت و از سوی او هدایایی گرفت. ولید پس از به خلافت رسیدن (
۸۶-
۹۶ق) او را به شام فراخواند و نوازندگی دربار را به او سپرد.
پس از
قتل ولید، یونس به مدینه بازگشت
و به سال ۱۳۵ق در آنجا درگذشت.
کتابهایی را به یادگار نهاد که عبارتاند از:
- کتاب النغم
- کتاب مجرد و القیان. (دیگر منابع: )
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یونس کاتب»، ج۱، ص۸۷۳-۸۷۴.