• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یولج (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یولج: (یُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ)
«یولج» از مادّه‌ «ایلاج» در اصل، از «ولوج» به معنای دخول است، این تعبیر اشاره به دگرگونی‌های تدریجی و کاملًا منظم و حساب شده شب و روز در فصول مختلف سال است که از یکی کاسته، و به دیگری افزوده می‌شود. اما این احتمال نیز وجود دارد که اشاره به مساله طلوع و غروب آفتاب باشد که به خاطر شرائط خاص جوّ (هوای اطراف زمین) این امر، به صورت ناگهانی انجام نمی‌گیرد، بلکه از آغاز طلوع فجر، اشعه آفتاب به طبقات بالای هوا می‌افتد و آهسته آهسته، به طبقات پائین منتقل می‌شود، گویی روز تدریجاً وارد شب می‌گردد، و لشکر نور، بر سپاهیان ظلمت چیره می‌شود، و به عکس هنگام غروب آفتاب، نخست نور از قشر پائین جوّ، برچیده می‌شود و هوا کمی تار می‌گردد و تدریجاً از طبقات بالاتر، تا آخرین شعاع خورشید برچیده شود، و لشگر ظلمت همه جا را تسخیر کند.





۱.۱ - آیه ۶۱ سوره حج

(ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ) (اين وعده نصرت الهی بخاطر آن است كه او بر هر چيز قادر است؛ خداوندى كه شب را در روز، و روز را در شب داخل مى‌كند؛ و خداوند شنوا و بيناست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ايلاج هر يك از شب و روز در ديگرى به معناى حلول آن در محل آن ديگرى است، مانند حلول نور روز در جاى ظلمت شب، گويى كه نور صبح مانند فرو رفتن چيزى در چيزى داخل ظلمت شب مى‌شود، و پس از وسعت يافتن همه آن فضايى را كه ظلمت شب گرفته بود مى‌گيرد، هم چنان كه ظلمت عصر مانند چيزى كه در چيزى فرو رود، وارد در نور روز شده در آن وسعت مى‌گيرد، تا همه فضا و جاى نور را بگيرد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۲ - آیه ۱۳ سوره فاطر

(يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ) (او شب را در روز داخل مى‌كند و روز را در شب؛ و خورشيد و ماه را مسخّر شما كرده، هر يك تا سر آمد معيّنى به حركت خود ادامه مى‌دهد؛ اين است خداوند، پروردگار شما؛ حاكميت در سراسر عالم از آن اوست. و كسانى را كه جز او مى‌خوانيد و مى‌پرستيد مالك كوچكترين چيزى نيستند.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه ايلاج كه مصدر يولج است، به معناى فرو كردن است، و ايلاج شب در روز به معناى آن است كه با طولانى كردن شب، روز را كوتاه كند، و ايلاج روز در شب آن است كه با طولانى كردن روز، شب را كوتاه كند، و مراد از اين دو جمله اين است كه: به اختلاف شب و روز از نظر بلندى و كوتاهى اشاره كند، كه به طور دايم در ايام سال جريان دارد. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)

۱.۳ - آیه ۶ سوره حدید

(يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ) (شب رادر روز داخل مى‌كند و روز را در شب؛ و او به آنچه در درون سينه‌ها وجود دارد داناست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: ايلاج شب در روز و ايلاج روز در شب به معناى اختلافى است كه شب و روز در كوتاهى و بلندى دارند، و اين اختلاف در دو نيم كره شمالى و جنوبى درست به عكس همند، در فصلى كه در نيم كره شمالى شب‌ها بلند است، در نيم كره جنوبى كوتاه است، و در فصلى كه در نيم كره شمالى شب‌ها كوتاه و روزها بلند است، در نيم كره جنوبى به عكس آن است، و مساله اختلاف شب و روز را در كلام خداى تعالى چند بار ديديم. (دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:)


۱. حج/سوره۲۲، آیه۶۱.    
۲. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۳.    
۳. حدید/سوره۵۷، آیه۶.    
۴. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۸۸۲.    
۵. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۳۳۵.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۱۶۹.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۲۳۱.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۳۲۱.    
۹. حج/سوره۲۲، آیه۶۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۳۹.    
۱۱. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۵۶۸.    
۱۲. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۴۰۱.    
۱۳. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۷، ص۱۵.    
۱۴. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۷، ص۱۴۹.    
۱۵. فاطر/سوره۳۵، آیه۱۳.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۴۳۶.    
۱۷. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۷، ص۳۸.    
۱۸. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۲۹.    
۱۹. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۰، ص۳۱۷.    
۲۰. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۸، ص۶۳۱.    
۲۱. حدید/سوره۵۷، آیه۶.    
۲۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۵۳۸.    
۲۳. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۹، ص۲۵۷.    
۲۴. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۱۹، ص۱۴۷.    
۲۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۲۴، ص۲۰۲.    
۲۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۹، ص۳۴۸.    



مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «یولج»، ص۶۶۵.    






جعبه ابزار