• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یوسف بن یحیی بویطی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: یوسف بن یحیی بویطی.


یوسف بن یحیی بُویَطی۲۳۱ق)، از ملازمان و شاگردان محمد بن ادریس شافعی و از بزرگان اصحاب شافعی و از فقها و فتوادهندگان آنان در زمان شافعی به شمار می‌رفت.
شافعی در فتوا دادن به او اعتماد می‌کرد و مسائل را به او ارجاع می‌داد، لذا او را جانشین خود بعد از مرگش قرار داد. وی را فردی راستگو، صالح، عابد و زاهد توصیف نموده‌اند.



ابویعقوب یوسف بن یحیی قرشی مصری بُویَطی، منسوب به بویط، از روستاهای مصر و از ملازمان و شاگردان محمد بن ادریس شافعی بود و فقه شافعی را نزد او فراگرفت و از عبدالله بن وهب نیز بهره برد و در نهایت از بزرگان اصحاب شافعی و از فقها و فتوادهندگان آنان در زمان شافعی به شمار می‌رفت.
[۵] عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.



شافعی وی را داناترین اصحاب خود دانسته و در فتوا دادن به او اعتماد می‌کرد و مسائل را به او ارجاع می‌داد، لذا او را جانشین خود بعد از مرگش قرار داد.
[۷] عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.
او در احتجاج به آیات قرآن بسیار سریع بود.
برخی وی را فردی راستگو، صالح، عابد و زاهد توصیف نموده‌اند.


از شاگردان وی می‌توان به افرادی همچون ربیع بن سلیمان، ابواسماعیل ترمذی، ابراهیم بن اسحاق حربی و احمد بن منصور رمادی اشاره نمود.
همچنین وی افرادی را به دیگر شهرها فرستاده تا علم شافعی را منتشر کنند.
[۱۳] عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.



ابن لیث حنفی قاضی مصر نسبت به او حسد ورزیده و در مورد او نزد واثق (خلافت ۲۲۷-۲۳۲ق) بدگویی نمود،
[۱۴] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۳.
لذا او را دستگیر کرده و از مصر به بغداد بردند و از او خواستند تا قائل به خلق قرآن بشود، اما او امتناع ورزید، بدین‌جهت او را زندانی کرده و تا هنگام مرگ در زندان بغداد بود.


ابویعقوب دارای آثاری از جمله:



بویطی سرانجام در رجب سال ۲۳۱ یا ۲۳۲ق در زندان بغداد درگذشت. (دیگر منابع:
[۳۰] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۲۴.
[۳۴] حسینی، ابوبکر بن هدایة اللّه، طبقات الشافعیه، ص۱۷.



۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، ج۱، ص۵۱۳.    
۲. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۹، ص۲۳۵.    
۳. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیه الکبری، ج۲، ص۱۶۲.    
۴. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۹، ص۲۳۵.    
۵. عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.
۶. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۳.    
۷. عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.
۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۲.    
۹. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۹، ص۲۳۵.    
۱۰. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۲.    
۱۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۲.    
۱۲. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۲.    
۱۳. عبادی، محمد بن احمد، طبقات الفقهاء الشافعیه، ص۷.
۱۴. اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۲۳.
۱۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۲.    
۱۶. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۲.    
۱۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۳۴۲.    
۱۸. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۳۰۵.    
۱۹. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۳۶۶.    
۲۰. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۸۹.    
۲۱. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۶.    
۲۲. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۲، ص۲۶۰.    
۲۳. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۱۰، ص۳۶۹.    
۲۴. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۴۳.    
۲۵. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۷، ص۶۱.    
۲۶. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۳۲، ص۴۷۲.    
۲۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۴۲۲.    
۲۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۵۸.    
۲۹. ابوالفداء، اسماعیل بن علی، المختصر فی اخبار البشر، ج۲، ص۳۶.    
۳۰. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۱۲۴.
۳۱. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۲۳.    
۳۲. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۲، ص۷۶.    
۳۳. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۹۸.    
۳۴. حسینی، ابوبکر بن هدایة اللّه، طبقات الشافعیه، ص۱۷.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یوسف بُویَطی»، ج۱، ص۸۶۹.






جعبه ابزار