• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یمن - به فتح یاء و میم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: یمن.


یَمَن (به فتح یاء و میم) از واژگان نهج‌البلاغه، مملکتی در جنوب عربستان است.
آن چهار بار در نهج‌البلاغه آمده است.



یَمَن مملکتی در جنوب عربستان است.


به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - نامه ۵۳

امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به مالک اشتر می‌نویسد: «وَقَدْ سَأَلْتُ رَسُولَ اللهِ(صلى الله عليه وآله) حِينَ وَجَّهَنِي إِلَى الَيمنِ كَيْفَ أُصَلِّي بِهِمْ فَقَالَ صَلِّ بِهِمْ كَصَلاَةِ أَضْعَفِهِمْ وَكُنْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً» «آنگاه که آن حضرت مرا به یمن فرستاد گفتم: با آن‌ها چگونه نماز بخوانم فرمود: مانند ضعیف‌ترین آن‌ها نماز (یعنی سبک) بخوان و بر مؤمنان مهربان باش.» (شرح‌های نامه: )

۲.۲ - خطبه ۲۵

پس از آنکه بسر بن ارطاة به یمن لشکر کشید و دو پسر عبید اللّه بن عبّاس را سر برید و عبید اللّه و سعید بن نمران به کوفه آمده و جریان را گفتند حضرت در ضمن سخنانی فرمود: «أُنْبِئْتُ بُسْراً قَدِ اطَّلَعَ الَيمنَ وَإِنِّي وَاللهِ لاََظُنُّ هؤُلاءِ القَوْمَ سَيُدَالُونَ مِنْكُمْ بِاجْتِماعِهمْ عَلَى بَاطِلِهمْ وَتَفَرُّقِكُمْ عَنْ حَقِّكُمْ» «خبردار شدم که بسر بن ارطاة به یمن شبیخون زده است. به خدا قسم من چنین می‌پندارم که اتباع معاویه بر شما پیروز خواهند شد چون آن‌ها در باطل اتّفاق دارند و شما از حق پراکنده‌اید.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۳ - نامه ۷۴

امام علی (علیه‌السلام) درباره صلحنامه میان اهل یمن و قبیله ربیعه نوشته است: «هذَا مَا اجْتَمَعَ عَلَيْهِ أَهْل الْـيَمَنِ حَاضِرُهَا وَبَادِيهَا» (اين پيمانى است كه اهل «يمن» شهريان و بيابان‌نشين‌هاى آن‌ها و «ربيعه» اعمّ از شهرنشين و بيابانى بر آن اتّفاق كرده‌اند) (شرح‌های نامه: )

۲.۴ - خطبه ۱۶۵


۲.۴.۱ - تشبیه طاووس به بُرد یمانی

آن حضرت درباره طاوس نیز فرموده است: «ضَاهَيْتَهُ بِالْملابِسِ فَهُوَ كَمَوْشِىِّ الْحُلَلِ أَوْ كَمُونِقِ عَصْبِ الَيمَنِ» «اگر طاوس را به لباس‌ها تشبیه کنی آن مانند حلّه‌های مفقوش و رنگارنگ و یا مانند برد یمانی منقوش، اعجاب‌آور است.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۴.۲ - تشبیه طاووس به وسمه یمانی

آن حضرت همچنین فرموده : «وَمَغَرزُهَا إلَى حَيْثُ بَطْنُهُ كَصِبْغِ الْوَسِمَةِ الْـيَـمَانِيَّةِ» «و فرو رفتنگاه آن تا به شکم رسد رنگی است سبز، مانند وسمه یمانی (شرح‌های خطبه: )



۱. قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۷۴-۱۱۷۵.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۶، ص۳۳۳    .
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۲۲، نامه ۵۳.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۱۴، نامه ۵۳.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۴۰، نامه ۵۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۸۷، نامه ۵۳.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۹۰.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۷۲.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۸۶.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۲۸۱.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۹۰.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۳، خطبه ۲۵.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۶۰، خطبه ۲۵.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۶۷، خطبه ۲۵.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱، خطبه ۲۵.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۳۶.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۱۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۲، ص۸۸.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۳، ص۳۵۶.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۳۳.    
۲۱. الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۶۳، نامه ۷۴.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۴۸، نامه ۷۴.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۶۳، نامه ۷۴.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۲۴، نامه ۷۴.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۸۸.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۳۱.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۱، ص۴۱۰.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۰، ص۴۰۳.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۶۶.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۵، خطبه ۱۶۵.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۸۹، خطبه ۱۶۳.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۹.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۸.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۷۶.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۴۸.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۲.    
۳۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۳۶۶، خطبه ۱۶۵.    
۴۰. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۹۰، خطبه ۱۶۳.    
۴۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۳۷، خطبه ۱۶۵.    
۴۲. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۶۳، خطبه ۱۶۵.    
۴۳. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۶۰.    
۴۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۸.    
۴۵. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۶، ص۳۸۲.    
۴۶. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۵۷.    
۴۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۷۳.    



بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «یمن»، ج۲، ص۱۱۷۴-۱۱۷۵.    






جعبه ابزار