ابن کلس
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالفرج یعقوب بن یوسف بن ابراهیم بن هارون بن کلّس (متوفای ۳۸۰ق)، معروف به
اِبْنِ كِلِّس یهودی الاصل و از وزیرای فاطمی دوران حكومت
کافور اخشیدی و
المعزلدین الله و
العزیز بالله بود. او سرانجام به سال
۳۸۰ق در ۶۲ سالگی در قاهره درگذشت.
ابوالفرج یعقوب بن یوسف بن ابراهیم بن هارون بن کلّس، یکی از وزیران فاطمی که در
بغداد متولد شد و پدرش او را به
شام برد، سپس وی را به
مصر فرستاد و در آن جا به کافور أخشیدی پیوست. کافور، او را متصدی دیوان شام و مصر کرد و به او اعتماد پیدا کرد و در بسیاری از کارها، با او مشورت می کرد. او در اصل، یهودی بود و در زمان کافور در سال
۳۵۶ق مسلمانان شد.
پس از وفات کافور در سال
۳۵۷ق به مغرب رفت و به خدمت معزّ فاطمی درآمد. و امور معزّ را انجام می داد و معزّ، به وی لقب وزیر أجلّ داد. ابن کلّس، از مهم‌ترین عوامل اقدام معزّ به ارسال فرمانده‌اش
جوهر صقلی به سرزمین مصر و استیلای بر آن است.
عزیز فاطمی، او را به وزیری خود برگزید و او نزد عزیز، منزلتی والا یافت و تمام امور مملکت را به دست گرفت. حقوق ماهانه او در سال، صد هزار دینار بود. گفته شده است: او چهار هزار برده سفید و سیاه به ارث گذاشت. در قاهره در ۶۲ سالگی درگذشت و عزیز، او را در قصر خود با دست خود دفن کرد و دستور داد ادارات چند روزی پس از مُردن او، به خاطر عزاداری وی تعطیل شود.
ابن کلس، کتابی در
فقه و بر مبنای
مذهب باطنیه به نام رساله وزیریه تصنیف کرد که در
دانشگاه الأزهر تدریس می‌شد.
عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۳۲۵.
