صر (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
صَرّ (به فتح صاد) از
واژگان قرآن کریم، به معنای بستن و گرهزدن است.
صِرّ (به کسر صاد) به معنای سرمای شدید است. صَرّه (به فتح صاد) به جماعت منضم به هم، همچنین به
صیحه و
ضجه نیز معنا کردهاند.
صَرّ به معنی بستن و گرهزدن است. «صَرَّ الصُّرَّةَ و غیرها: شدها»
کیسه را از آن صره گویند که
پول در آن گرهزده و بسته میشود. در
مجمع البیان فرموده: به قولی اصرار ثبات است.
(وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ) (..و اصرار بر
گناه، نمىورزند، در حالى كه آگاهند.)
اصرار به گناه را از آن جهت اصرار گویند که گوئی گناه را به گناه، یا گناه را به خود بسته است.
(وَ کانُوا یُصِرُّونَ عَلَی الْحِنْثِ الْعَظِیمِ) «و بودند که به گناه بزرگ اصرار میکردند و از آن دست نمیکشیدند.»
(وَ اسْتَغْشَوْا ثِیابَهُمْ وَ اَصَرُّوا وَ اسْتَکْبَرُوا اسْتِکْباراً) «جامههایشان را به سر کشیدند و در اعراض از
حق اصرار نمودند و خودپسندی عجیب کردند.»
صِرّ (به کسر صاد) به معنای سرمای شدید است. به قول
راغب اصفهانی این معنا بدینعلت است که در سرما گره شدن (یخ بستن) هست.
(مَثَلُ ما یُنْفِقُونَ فِی هذِهِ الْحَیاةِ الدُّنْیا کَمَثَلِ رِیحٍ فِیها صِرٌّ اَصابَتْ حَرْثَ قَوْمٍ ظَلَمُوا اَنْفُسَهُمْ فَاَهْلَکَتْهُ...) «حکایت آنچه
کفّار در این زندگی
انفاق میکنند، داستان بادی است که دارای سرمای شدیدی است. بکشت قومی ظالم رسید و آنرا از بین برد.»
(فَاَقْبَلَتِ امْرَاَتُهُ فِی صَرَّةٍ فَصَکَّتْ وَجْهَها وَ قالَتْ عَجُوزٌ عَقِیمٌ) «زن
ابراهیم (علیهالسّلام) صیحهزنان رو کرد و با تعجب به صورت خویش زد و گفت: عجوزه نازا میزاید؟!!»
صَرّه (به فتح صاد) جماعتی است منضم به هم، گوئی جمع شده و در یک ظرف قرار گرفتهاند،
به معنی ضجّه و صیحه نیز آمده است.
طبرسی آنرا صیحه شدید از قول جماعتی گفته است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «صر»، ج۴، ص۱۲۱--۱۲۲.