• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ید (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یَد (به فتح یاء و سکون دال) از واژگان نهج‌البلاغه به معنی دست است.
یَد در اصل «یدی» با یاء است، جمع آن ایدی است.



یَد به معنی دست است.
آن در اصل «یدی» با یاء است، جمع آن ایدی است.


به برخی از مواردی که در نهج‌البلاغه به کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - معنای لغوی

یَد به معنی دست است. امیر مؤمنان (علیه‌السلام) فرمود: «وَإِنَّمَا الاَْجْرُ فِي الْقَوْلِ بِالّلسَانِ، وَالْعَمَلِ بِالاَْيْدِي وَالاَْقْدَامِ» (اجر و پاداش تنها در گفتار به زبان و عمل با اعضا است) (شرح‌های حکمت: )

۲.۲ - معنای استعاری

یَد به‌طور استعاره در نعمت و حیازت به کار رفته است.
همچنین ید مغوله به معنی بخل، مباشرت و نیرو به کار می‌رود. موارد زیادی از معانی استعاری این واژه در «نهج» آمده است.

۲.۳ - معانی دیگر

«ایادی سبا» کلمه‌ای است که معنای دیگری دارد، امام (علیه‌السّلام) در مقام سلامت به یاران خود فرموده: «وَأَحُثُّكُمْ عَلَى جِهَادِ أَهْلِ الْبَغْيِ فَمَا آتِي عَلَى آخِرِ قَوْلي حَتَّى أَرَاكُمْ مُتفَرِّقِينَ أَيَادِيَ سَبَا» «متفرق می‌شوید مانند دست‌های (اولاد) سبا». تفصیل آن در
(ببینید: «سبا»)
گذشت. (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۱۱۷۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت الحسینی، ج۱، ص۴۸۶    .
۳. الراغب الاصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۸۸۹.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۷۸۱، حکمت ۳۸.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۳، ص۱۶۲، حکمت ۴۲.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۴۷۶، حکمت ۴۲.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۳، حکمت ۴۲.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۴۷.    
۹. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۲۶۴.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱۲، ص۲۷۷.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۲۱، ص۷۹.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۰.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۱۸، خطبه ۹۶.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۱، ص۱۸۸، خطبه ۹۵.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ج۱، ص۱۴۲، خطبه ۹۷.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۰۵، خطبه ۹۷.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۴۶.    
۱۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۴۰۴.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۹۸.    
۲۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۲۷.    
۲۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۷۴.    



قرشی بنابی، سید علی اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «ید»، ج۲، ص۱۱۷۰.    






جعبه ابزار