یحیی بن عمر کنانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
یحیی بن عمر كِنَانی (
۲۱۳-
۲۸۹ق)، از فقیهان و محدثان
قرن سوم هجری قمری در
اندلس بود.
ابوزکریا یحیی بن عمر بن یوسف بن عامر کنانی اندلسی جیانی بلوی، از موالی
بنی امیه و اهل اندلس بود.
بنابر برخی روایات، او دوران کودکی و
رشد خود را در
قرطبه سپری کرده
و دانش خویش را نزد بزرگان بسیاری فرا گرفته است. او علاوه بر اندلس به سرزمین‌های دیگری چون
افریقا،
مصر،
قیروان و
حجاز نیز سفر کرده و از اساتید برجسته‌ای بهره برده است که از آن میان کسانی مانند
سَحْنُون بن سعید،
ابوزکریای حضرمی و
یحیی بن عبدالله بن بکیر را می‌توان نام برد.
کنانی در نهایت پس از سال‌ها تحمل رنج و مرارت در بلاد مختلف و کوله باری از دانش به قیروان باز آمد و مجلس درسی برپا ساخت و شاگردان و راویان بسیاری را تربیت نمود که برجسته‌ترین ایشان از این قرارند: برادرش
محمد بن عمر کِنَانی،
ابوبکر بن لَّبَّاد،
اَبوالْعَرَب و
ابوالعباس أَبْیَانِی.
کنانی علاقه وافری به طالبان علم داشت و آنها را
احترام می‌کرد. خود نیز نزد مردم و بزرگان و اشراف و سلاطین محترم بود و منزلتی خاص داشت. گفته شده که وی در راه
دانش شش هزار
دینار انفاق و هزینه کرد.
وی علاوه بر
حدیث، در
فقه نیز توانا بود و تالیفات او در این زمینه حکایت از مهارت او دارد.
کنانی که در سال‌های پایانی عمر در سوسه، شهری کوچک در افریقا می‌زیست، به سال
۲۸۵ یا ۲۸۹ق درگذشت و در همان‌جا به خاک سپرده شد.
کنانی دارای تالیفات و آثار بسیاری بوده است. برخی تعداد آن را بالغ بر چهل اثر دانسته‌اند. آثاری که نام آنها در منابع آمده، عبارت‌اند از: الصراط المیزان النظر الی الله اختصار المستخرجه که به نام المنتخبه شهرت دارد اختلاف
ابن قاسم و اشهب
الرد علی الشافعی الرؤیه الوسوسه
احمیة الحصون فضل الوضوء و الصلاة النساء الرد علی الشکوکیه الرد علی المرجئه فضائل المنستیر و الرباط
احکام السوق
و کتابی بر ردّ اعمال مسجدالسبت که در آن اعمال خاصی انجام می‌گرفت.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یحیی کنانی»، ج۱، ص۸۴۶.
