کِفْل (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کِفْل، کَفَل: (یَکُنْ لَهُ کِفْلٌ مِّنْها) «کِفْل» (بر وزن طفل) در اصل، به معنای
قسمت عقب پشت حیوان است که سوار شدن بر آن ناراحت کننده می‌باشد، و به همین جهت، هرگونه گناه و سهم بد را «کِفل» می‌گویند و نیز به کاری که سنگینی و زحمت داشته باشد «
کفالت» گفته می‌شود. و نیز به معنای بهره‌ای است که نیاز انسان را بر طرف کند، و ضامن را از این رو «کفیل» گویند که، مشکل طرف مقابل را کفایت کرده و بهره و نصیب او را به او می‌دهد.
بعضی معتقدند: این واژه از «کَفَل» (بر وزن
دَکَل) گرفته شده،
و آن چیزی است که بر «کفل» (قسمت آخر پشت) چهارپایان می‌نهند، تا شخصی که بر مرکب سوار می‌شود، نیفتد، و لذا به هر چیزی که مایه نگهداری باشد «کفل» گفته می‌شود، و اگر به ضامن «کفیل» می‌گویند، به خاطر همین معناست
(ابوالفتوح رازی، ذیل آیات مورد بحث). ولی از «
مفردات راغب» استفاده می‌شود که، این واژه، دو معنا دارد: یک معنای مطلوب، که همان معنای اول است و معنای دیگر، شی‌ء پست و بی‌ارزش است؛
تشبیه به «کَفل» چهارپایان، چرا که هر کس آنجا سوار شود، بیم سقوط او می‌رود (دقت کنید).
ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با
کِفْل و کَفَل:(مَّن يَشْفَعْ شَفَاعَةً حَسَنَةً يَكُن لَّهُ نَصِيبٌ مِّنْهَا وَمَن يَشْفَعْ شَفَاعَةً سَيِّئَةً يَكُن لَّهُ كِفْلٌ مِّنْهَا وَكَانَ اللّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُّقِيتًا) (كسى كه
شفاعت (تشويق و كمك) براى كار نيكى كند، سهمى از آن براى او خواهد بود؛ و كسى‌كه شفاعت براى كار بدى كند، سهمى از آن خواهد داشت. و
خداوند، حساب هر چيز را نگه مى‌دارد.)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
نصیب و كلمه كفل هر دو به يك معنا است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ) (اى كسانى كه
ایمان آورده‌ايد!
تقوای الهی پيشه كنيد و به پيامبرش ايمان بياوريد تا بهره‌اى دو چندان از رحمتش به شما بدهد و براى شما نورى قرار دهد كه با آن در ميان مردم و در مسير زندگى خود راه برويد و
گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند آمرزنده و مهربان است.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كفل به معناى حظ و نصيب است پس كسى كه داراى اين مرتبه بالاى از ايمان باشد ثوابى روى ثواب دارد، هم چنان كه ايمانى روى ايمان دارد. بعضى از
مفسرین گفته‌اند: مراد از دادن دو كفل از
رحمت، دادن دو أجرى است كه به
اهل کتاب هم وعده‌اش داده، گويا فرموده به شما هم دو
اجر مى‌دهد، همان دو اجرى كه به مؤمنين اهل كتاب وعده داده بود، چون شما هم در ايمان آوردن به
رسولان گذشته خدا و به آخرين رسول او مثل ايشانيد، شما هم ميان احدى از رسولان او فرق نمى‌گذاريد.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «کِفْل، کَفَل»، ص۴۶۲-۴۶۳.
