کذب (مفردا‌ت‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كِذْب (به کسر کاف و سکون ذاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای
دروغ گفتن است.
برخی از مشتقات کلمه کذب که در «
نهج‌البلاغه» استفاده شده است، مانند:
• كَذِب (به فتح کاف و کسر ذاء) به معنای براى دفعه است.
• اَكَاذيب (به فتح الف و کاف) به معنای دروغ‌ها است.
• أُكْذُوبة (به ضم الف و سکون کاف) به معناى دروغ است.
مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
كِذْب (
مثل وزر و
کتف) چنان كه در
قاموس و
صحاح گفته است.
ولى وزن اوّل در
قرآن مصدر و وزن دوم
اسم مصدر آمده است.
«كذبه» براى دفعه است.
اكاذيببه معنی دروغ‌ها است و آن جمع
اكذوبه به معنى دروغ است.
برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
حضرت علی (علیه‌السلام) به
معاویه مى‌نويسد:
«فَقَدْ سَلَكْتَ مَدارِجَ أَسْلافِكَ بِادِّعائِكَ الاَْباطيلَ وَ إقْحامِكَ غُرورَ الْمَيْنِ وَ الاَْكاذيبِ.» «حقا كه داخل راه‌هاى گذشتگانت شدى با ادعاى باطل‌ها و با وارد شدنت به فريب‌هاى دروغ و اكاذيب.»
و حضرت فرموده:
«كَواذِبُ الاْمالِ.» جمع كاذبه است. «آرزوها را تكذيب كرده‌اند.»
مواردی متعدد از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کذب»، ج۲، ص۸۹۷.
