• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کثیر السهو

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کثیر السهو


کثیر السهو به معنای بسیار سهو کننده است.
از احکام آن به مناسبت در باب‌های اجتهاد و تقلید، صلات، تجارت و شهادات سخن گفته‌اند.


سهو در برابر تذکر، بر شک و فراموشی نیز اطلاق می‌شود، هرچند در کاربرد خاص بر آن دو اطلاق نمی‌گردد. سهو به معنای خاص عبارت است از محو شدن صورت علمی چیزی از قوه ذاکره انسان بدون محو آن از حافظه به گونه‌ای که با ‌اندک تامل و تذکری به یاد می‌آورد.
مقصود از کثیر السهو کسی است که سهو بسیار بر او عارض می‌شود.

از عنوان کثیر السهو در برخی ابواب فقه بحث شده است که به برخی از آنها اشاره می‌شود

۲.۱ - صلات

کسی که در نماز، چه در افعال و چه در رکعات بسیار شک می‌کند، نباید به شک خود اعتنا کند، بدین‌معنا که بنا را بر وقوع مشکوک می‌گذارد، مگر آنکه چنین بنایی موجب بطلان نماز گردد که در این صورت بنا را بر عدم وقوع مشکوک می‌گذارد.
بنابر اینکه مراد از سهو در کثیر السهو اعم از کثیر الشک باشد و شامل کثیر النسیان نیز شود، آیا حکم آن، حکم کثیر الشک است و پس از متذکر شدن بنا را بر وقوع آنچه سهو کرده است میگذارد یا نه؟ مسئله محل اختلاف است.
[۱] ‌شیخ بهایی، جامع عباسی، ص۸۱.    
[۲] نراقی، مهدی، تحفه رضویه، ص۴۳۲-۴۳۳.
[۳] نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ۱۹۹.    
[۴] کاشف الغطاء، جعفر، انوار الفقاهة، (الصلاة)، ص۲۵۹.    
قول دوم به مشهور نسبت داده شده،
[۵] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۸، ص۲۸۰.    
بلکه بر آن ادعای اجماع شده است.
[۶] نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ص۱۹۹.    
[۷] قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۱۸-۳۱۹.    
بنا براین قول چنانچه جزء فراموش شده رکن باشد و نمازگزار پس از داخل شدن در رکن بعد متذکر آن شود، نماز باطل خواهد بود، اما اگر رکن نباشد و از محل جبران آن نیز نگذشته باشد، باید آن را به جا آورد و اگر از محل آن گذشته باشد، در صورتی که از واجباتی باشد که قضا دارد، باید پس از سلام نماز قضای آن را به جا آورد،
[۸] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۲، ص۴۱۹.    
مگر سجده سهو که از جمعی سقوط وجوب آن از کثیر السهو نقل شده است، در صورتی که سهو سبب وجوب سجده سهو گردد.
[۹] قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۱۹.    
[۱۰] نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ص۱۹۹.    

از جمعی نقل شده که شک کثیر السهو و نه سهو او ـ در حکم شک کثیر الشک است و به آن اعتنا نمی‌شود.
[۱۱] قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۲۰.    


۲.۲ - اجتهاد و تقلید

برخی کثیر السهو نبودن را از شرایط مرجع تقلید شمرده‌اند.
[۱۲] کاشف الغطاء، جعفر، سفینة النجاة، ج۱، ص۱۳.    


۲.۳ - تجارت

از عیوب برده که موجب ثبوت حق فسخ برای خریدار می‌شود، به تصریح برخی، کثرت سهو و فراموشی او است.
[۱۳] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۶۱.    
[۱۴] مامقانی، عبدالله بن محمدباقر، نهایة المقال، ص۱۳۴.    


۲.۴ - شهادات

گـواهـی کـثیـر السـهـو کـه نمی‌تواند مورد شهادت را با درست ضبط کند پذیرفته نیست.
[۱۵] شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۳، ص۱۳۴.    


۱. ↑ ‌شیخ بهایی، جامع عباسی، ص۸۱.    
۲. ↑ نراقی، مهدی، تحفه رضویه، ص۴۳۲-۴۳۳.
۳. ↑ نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ۱۹۹.    
۴. ↑ کاشف الغطاء، جعفر، انوار الفقاهة، (الصلاة)، ص۲۵۹.    
۵. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۸، ص۲۸۰.    
۶. ↑ نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ص۱۹۹.    
۷. ↑ قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۱۸-۳۱۹.    
۸. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۲، ص۴۱۹.    
۹. ↑ قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۱۹.    
۱۰. ↑ نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۷، ص۱۹۹.    
۱۱. ↑ قمی، ابوالقاسم، غنائم الایام، ج۳، ص۳۲۰.    
۱۲. ↑ کاشف الغطاء، جعفر، سفینة النجاة، ج۱، ص۱۳.    
۱۳. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۳، ص۲۶۱.    
۱۴. ↑ مامقانی، عبدالله بن محمدباقر، نهایة المقال، ص۱۳۴.    
۱۵. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۳، ص۱۳۴.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۷، ص۷۸.



رده‌های این صفحه : اجتهاد و تقلید | تجارت | شهادات | صلاة
جعبه ابزار