• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کتب ضَلال

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کتب ضَلال


کتب ضلال به معنای کتاب‌هایی است که موجب گمراهی می‌شود.
از احکام آن در پای‌های جهاد، تجارت، وقف، وصیت و حدود سخن گفته‌اند.


کتب ضلال کتاب‌های موجب گمراهی و خلال ضد هدایت است و کتب خلال به کتاب‌هایی گفته می‌شود که از دیدگاه آیین مقدس اسلام مشتمل بر مطالب منحرف و نادرست‌اند و موجب گمراهی و انحراف خوانندگان در ابعاد اعتقادی و رفتاری می‌شوند،
[۱] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲،ص۵۷-۵۸.    
[۲] انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۵.    
[۳] شیرازی، محمدتقی، حاشیة علی مکاسب الشیخ، ج۱، ص۷۱.
[۴] توحیدی، محمدعلی، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۲۵۴.
خواه از سنخ کتاب‌های آسمانی منسوخ و تحریف شده باشند. مانند تورات و انجیل یا مکاتب غیر آسمانی پیش از ظهور اسلام همچون مکتب فیلسوفان و حکما و یا از بدعت‌هایی که توسط فرقه‌های منحرف در اسلام پدید آمده است. مانند کتب مخالفان مکتب اهل بیت (علیهم‌السّلام) و خواه چنین کتاب‌هایی بر خلاف اصول دین یا مذهب باشد و با فروع قطعی آن
[۵] فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ج۲، ص۱۲.    
[۶] محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۶.    
[۷] توحیدی، محمدعلی، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۲۵۴.
[۸] بهجت، محمدتقی، وسیلة النجاة، ص۴۱۷.    


خرید و فروش نگهداری، نوشتن چاپ و نشر، مطالعه و تعلیم و تعلّم کتب ضلال. حرام و از بین بردن آنها واجب است، لیکن چنانچه حفظ کتب ضلال با غرض صحیحی باشد، حرام نیست، مانند نگهداری آنها با هدف نقد و پاسخگویی یا استفاده از مطالب کتاب‌ها علیه طرفداران آنها در مقام مناظره و یا استفاده از مطالب آنها در مقام تقیه. البته مشروط به اینکه نگهدارنده قدرت علمی بر نقد و ردّ را داشته و از متاثر و منحرف شدن به سبب مطالعه آن کتب ایمن باشد.
[۹] حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۱۲، ص۱۴۳.    
[۱۰] فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ج۲، ص۱۲.
[۱۱] بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۱۴۵.    
[۱۲] حکیم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، ج۲، ص۱۴.    
حفظ کتب ضلال با به ذهن سپردن مذاکره و هر کاری که در بقای مطالب گمراه کننده دخالت دارد تحقق می‌یابد.
[۱۳] انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۸.    

مراد از اتلاف از بین بردن مطالب گمراه کننده است. بنابراین اگر همه یا اکثر مطالب کتاب گمراه کننده باشد، به گونه‌ای که اتلاف آنها جز با اتلاف کتاب ممکن نباشد اتلاف کتاب واجب است، اما اگر بعضی مطالب گمراه کننده است، در صورت امکان از بین بردن آنها، بر اتلاف همان مقدار بسنده می‌شود.
[۱۴] محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۶.    
[۱۵] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۵۸.    
[۱۶] انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۷.    


کتب ضلال از چیزهایی است که تملک آنها شرعا صحیح نیست، از این‌رو، در جنگ جزء غنائم به به شمار نمی‌روند. البته چنانچه پس از اتلاف امکان استفاده از جلد یا اوراق آنها وجود داشته باشد، از غنائم محسوب می‌گردند.
[۱۷] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۵۰.    


وقف بر حفظ و فروش و تهیه کتب ضلال از مصادیق وقف بر محرمات و وصیت بر هزینه کردن مال برای چاپ و پخش آنها از مصادیق وصیت به حرام و محکوم به بطلان است.
[۱۸] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۳۲۰.    
[۱۹] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۸، ص۳۵.    
[۲۰] طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی تکمله، ج۲، ص۲۱۳.    
[۲۱] خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۲۱۷.    
[۲۲] خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۲۴۰.    


کفّار، اعم از ذمی (اهل ذمه) و غیر ذمی اهل حرب حق ندارند کتب ضلال خود را در بلاد اسلام منتشر کنند و در صورت ارتکاب چنین عملی تعزیر می‌شوند
[۲۳] خمینی، روح‌الله، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۷.    


۱. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲،ص۵۷-۵۸.    
۲. ↑ انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۵.    
۳. ↑ شیرازی، محمدتقی، حاشیة علی مکاسب الشیخ، ج۱، ص۷۱.
۴. ↑ توحیدی، محمدعلی، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۲۵۴.
۵. ↑ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ج۲، ص۱۲.    
۶. ↑ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۶.    
۷. ↑ توحیدی، محمدعلی، مصباح الفقاهة، ج۱، ص۲۵۴.
۸. ↑ بهجت، محمدتقی، وسیلة النجاة، ص۴۱۷.    
۹. ↑ حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۱۲، ص۱۴۳.    
۱۰. ↑ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ج۲، ص۱۲.
۱۱. ↑ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۸، ص۱۴۵.    
۱۲. ↑ حکیم، سیدمحسن، منهاج الصالحین، ج۲، ص۱۴.    
۱۳. ↑ انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۸.    
۱۴. ↑ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۴، ص۲۶.    
۱۵. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۵۸.    
۱۶. ↑ انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، ج۱، ص۲۳۷.    
۱۷. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۵۰.    
۱۸. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۱، ص۳۲۰.    
۱۹. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۸، ص۳۵.    
۲۰. ↑ طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی تکمله، ج۲، ص۲۱۳.    
۲۱. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۲۱۷.    
۲۲. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۲۴۰.    
۲۳. ↑ خمینی، روح‌الله، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۰۷.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام، ج۷، ص۶۷.



رده‌های این صفحه : تجارت | جهاد | حدود | وصیت | وقف
جعبه ابزار