• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کاروان

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کاروان


کاروان به معنای گروه همسفران عازم به یک مقصد است.
از احکام مرتبط با آن در باب‌های طهارت، حج، تجارت، اجاره، احیاء موات و شهادات سخن گفته‌اند.


طهارت تخلی در مکان‌هایی که برای فرود آمدن کاروان‌ها در نظر گرفته شده، مکروه است.
[۱] خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۱، ص۲۳.    

مسافری که برای وضو یا غسل آب ندارد لیکن احتمال وجود آب در میان کاروان می‌دهد، باید به‌اندازه‌ای جست وجو نماید تا به نبودن آب یقین کند یا از پیدا کردن آن ناامید شود.
[۲] خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۳۶۷-۳۶۸.    


بر مستطیع واجب است در صورت امکان در نخستین سال استطاعت حج بگزارد و به گفته برخی با وجود کاروان‌های متعدد و امکان حرکت با هر یک واجب است با نخستین کاروان حرکت کند و چنانچه تاخیر بیندازد و نتواند با کاروان‌های بعدی برود و در نتیجه حج آن سال از او فوت شود مانند کسی خواهد بود که از روی عمد حج را به تاخیر‌انداخته است که نتیجه آن استقرار حج بر او خواهد بود.
[۳] شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۲، ص۱۶۱.    

برخی گفته‌اند در صورت اطمینان داشتن به حرکت با کاروان بعدی تاخیر جایز است.
[۴] شهید اول، الدروس الشرعیة،، ج۱، ص۳۱۴.    
[۵] طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۴، ص۳۴۴.    
برخی دیگر حتی در فرض احتمال حرکت با کاروان بعدی، تاخیر را جایز دانسته‌اند.
[۶] موسوی عاملی، سید محمد بن علی، مدارک الاحکام، ج۷، ص۱۸.    
[۷] نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۱۱، ص۱۳.    
در فرض جواز تاخیر، چنانچه شخص نتواند با کاروان‌های بعدی برود و حج آن سال از او فوت شود، آیا حج بر او استقرار مییابد و باید آن را در سال‌های بعد به جا آورد، هرچند استطاعت او زایل شود یا نه؟ مسئله محل اختلاف است.
[۸] طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۴، ص۳۴۴.    
[۹] حوئی، سیدابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۲۶، ص۱۲-۱۳.    


بیرون رفتن شهروندان برای استقبال از کاروان‌های تجاری که برای فروش کالاهای خود یا تهیه کالاهای مورد نیاز قصد ورود به شهر را دارند با هدف خرید کالا از ایشان به بهای کمتر یا فروش جنس به آنان با قیمت گرانتر، بنابر قول مشهور مکروه است.

گرفتن اجرت برای حراست از قافله و بدرقه آن جایز است.
[۱۰] حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۱۵، ص۴۴۷.    
اجاره‌دهنده چارپا میتواند شرط کند که کرایه کننده در شب با چارپا راه نپیماید یا از قافله عقب نیفتد یا حرکتش را در آخر کاروان قرار ندهد و یا راهی معیّن را نرود. در این صورت چنانچه کرایه کننده مخالف شرط عمل کند و چارپا تلف شود، ضامن خواهد بود.
[۱۱] محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۷، ص۲۷۹.    


آن بخش از زمین‌های موات که محل آمد و شد کاروان‌ها است، جاده عمومی به شمار می‌رود و تصرف و تملک آنها جایز و صحیح نیست.
[۱۲] خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۱۶۱-۱۶۲.    


به قول مشهور گواهی دادن بعضی کاروانیان به نفع بعضی دیگر علیه راهزنان پذیرفته نیست. برخی گفته‌اند: در صورتی که از شاهدان، مالی به سرقت نرفته باشد یا اگر به سرقت رفته، هنگام شهادت متعرض سرقت مال خودشان نشوند شهادتشان پذیرفته است.
[۱۳] شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۲، ص۱۲۷.    
[۱۴] شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.    
[۱۵] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۷۲-۷۳.    


۱. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۱، ص۲۳.    
۲. ↑ خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۳۶۷-۳۶۸.    
۳. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۲، ص۱۶۱.    
۴. ↑ شهید اول، الدروس الشرعیة،، ج۱، ص۳۱۴.    
۵. ↑ طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۴، ص۳۴۴.    
۶. ↑ موسوی عاملی، سید محمد بن علی، مدارک الاحکام، ج۷، ص۱۸.    
۷. ↑ نراقی، محمدمهدی، مستند الشیعة، ج۱۱، ص۱۳.    
۸. ↑ طباطبائی یزدی، سیدمحمدکاظم، العروة الوثقی، ج۴، ص۳۴۴.    
۹. ↑ حوئی، سیدابوالقاسم، موسوعة الخوئی، ج۲۶، ص۱۲-۱۳.    
۱۰. ↑ حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۱۵، ص۴۴۷.    
۱۱. ↑ محقق کرکی، جامع المقاصد، ج۷، ص۲۷۹.    
۱۲. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج۲، ص۱۶۱-۱۶۲.    
۱۳. ↑ شهید اول، الدروس الشرعیة، ج۲، ص۱۲۷.    
۱۴. ↑ شهید ثانی، الروضة البهیة، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.    
۱۵. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۷۲-۷۳.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام)، ج۷، ص۳۸.



رده‌های این صفحه : اجاره | احیاء موات | تجارت | حج | شهادات | طهارت
جعبه ابزار