• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کارمند

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: کارمند


کارمند به معنای کسی که در اداره یا شرکتی به طور ثابت کار می‌کند و در ازای آن حقوق می‌گیرد، است.
[۱] انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن واژه «کارمند».

از احکام آن به مناسبت در ابواب مختلف فقهی، اعم از عبادات و معاملات سخن گفته‌اند.


عنوان یاد شده از عناوین مستحدثه است و در اصطلاح حقوق به کسانی که تحت حمایت قانون مدیریت خدمات کشوری‌اند، گفته می‌شود.
[۲] قانون مدیریت خدمات کشوری ماده۷.
در گذشته حقوق بگیران دولت‌ها بخشی از اهل دیوان به شمار می‌رفتند که در کتب فقهی از آنان به اهل دیوان تعبیر شده است.
[۳] شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۵۱۱.    
[۴] تبریزی، جواد، تنقیح مبانی الاحکام، ص۳۵۴.    
[۵] مازح، یاسر، الفقه علی المذاهب الاربعة، ج۵، ص۵۶۴.
[۶] عبدالمنعم، محمودعبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیة، ج۱، ص۳۲۹.    


استخدام و به کارگیری کارمند در قالب اجاره صورت می‌گیرد که از آن به اجاره اعمال تعبیر می‌شود.

کارمندی در اداره یا شرکتی که مستلزم ارتکاب حرام باشد جایز نیست مانند کارمندی در بانک‌هایی که بر پایه ربا کار می‌کنند.
[۷] موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۲، ص۲۴.    

کارمندی در دستگاه حاکمان ستمگر اگر اعانت آنان بر ستم‌شان را در پی داشته باشد، حرام است.
[۸] نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۵۱-۵۴.    

کارمند موظف است در چارچوب قرار داد، در ساعت کاری به کار بپردازد و اشتغال به کاری دیگر بر خلاف قرار داد جایز نیست، حتی اگر اقامه نماز مزاحم کار باشد، اقامه آن جایز نیست مگر آنکه مسئول مربوط اجازه داده باشد.
[۹] موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰.    

به حقوقی که کارمند می‌گیرد، چنانچه از خرج سالش زیاد بیاید،
[۱۰] زین الدین، محمدامین، کلمة التقوی، ج۲، ص۲۶۷.    
[۱۱] خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۳۶-۳۷.    
[۱۲] خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۷۰.    
[۱۳] خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۷۷.    
[۱۴] تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۱۶۰.    
همچنین بـه پولی که دولت در طول مدت خدمت برای او کنار می‌گذارد
[۱۵] خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۸۰۶.    
[۱۶] تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۱۷۲.    
خمس تعلق می‌گیرد.
بر کارمند لازم نیست نسبت به مبالغی که دولت به عنوان حق همسر و اولاد به او میدهد برای تصرف از آنان اجازه بگیرد.
[۱۷] تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۳۹۹-۴۰۰.    

جایز نیست کارمند برای تسریع در کار ارباب رجوع رشوه بگیرد.
[۱۸] موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۳، ص۱۵۸.    

جایز است کارمند پس از مدت معین در قرار داد بر حسب قانون بازنشستگی بازنشسته شود و بدون انجام کار، حقوق دریافت کند، چنان‌که دریافت حقوق بازنشستگی برای بازماندگان وی پس از فوتش جایز خواهد بود.
[۱۹] خوئی، سیدابوالقاسم، صراط النجاة، ج۱، ص۴۱۷.

دولت یا شرکت استخدام کننده کارمند می‌تواند سنوات خدمتی او را بخرد و از این راه به خدمت او پایان دهد.
[۲۰] موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۴۰۷-۴۰۸.    


۱. ↑ انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن واژه «کارمند».
۲. ↑ قانون مدیریت خدمات کشوری ماده۷.
۳. ↑ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج۱۵، ص۵۱۱.    
۴. ↑ تبریزی، جواد، تنقیح مبانی الاحکام، ص۳۵۴.    
۵. ↑ مازح، یاسر، الفقه علی المذاهب الاربعة، ج۵، ص۵۶۴.
۶. ↑ عبدالمنعم، محمودعبدالرحمان، معجم المصطلحات و الالفاظ الفقهیة، ج۱، ص۳۲۹.    
۷. ↑ موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۲، ص۲۴.    
۸. ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۵۱-۵۴.    
۹. ↑ موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰.    
۱۰. ↑ زین الدین، محمدامین، کلمة التقوی، ج۲، ص۲۶۷.    
۱۱. ↑ خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۳۶-۳۷.    
۱۲. ↑ خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۷۰.    
۱۳. ↑ خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۷۷.    
۱۴. ↑ تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۱۶۰.    
۱۵. ↑ خمینی، ‌روح‌الله، توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۸۰۶.    
۱۶. ↑ تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۱۷۲.    
۱۷. ↑ تبریزی، جواد، صراط النجاة، ج۲، ص۳۹۹-۴۰۰.    
۱۸. ↑ موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۳، ص۱۵۸.    
۱۹. ↑ خوئی، سیدابوالقاسم، صراط النجاة، ج۱، ص۴۱۷.
۲۰. ↑ موسوی گلپایگانی، سیدمحمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۴۰۷-۴۰۸.    


فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام) ، ج۷، ص ۳۶.


رده‌های این صفحه : عبادات | مسائل مستحدثه | معاملات
جعبه ابزار