چرایی حفظ قرآن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
در آغاز
بعثت پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای حفظ
قرآن از
تحریف و نابودی، راهی جز به خاطر سپردن آیات الاهی وجود نداشت؛ ولی اکنون ـ که چاپ و نشر به پیشرفتی باور نکردنی دست یافته ـ چرا از حفظ قرآن سخن می‌گوییم؟
در پاسخ به این پرسش باید گفت: کلام الاهی تنها برای جلوگیری از
تحریف و نابودی به خاطر سپرده نمی‌شد تا با پیشرفت صنعت چاپ حفظ بیهوده جلوه کند. این امر انگیزه‌های گوناگون دارد که برخی از آن‌ها عبارت است از:
چنان که گفته شد، در صدر
اسلام آیات قرآن به صورت پراکنده و بر
پوست و استخوان‌های شانه و دنده‌های
جانوران، چوب‌های درخت
خرما، سنگ‌های سفید،
کاغذ و پارچه ثبت می‌شد؛
و احتمال نابودی یا تحریف کلام الهی همواره وجود داشت. در این موقعیت، پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مسلمانان را به حفظ قرآن سفارش کرد و حتی گروهی را برگزید تا بدین کار پردازند.
یکی از اهداف «حفظ» آیات قرآن، عمل به مضامین آن است. وقتی
انسان کلام
وحی را به خاطر می‌سپارد، ناخود آگاه جانش تاثیر می‌پذیرد و او را در مسیر عمل به دستورهای
خداوند پیش می‌برد. پاداش بسیار حافظان قرآن ـ که در برخی از
روایات به چشم می‌خورد ـ بدین جهت است که آنان پیوسته آیات الاهی را تکرار می‌کنند و گوشت و
پوست خود را با آن می‌آمیزند. در این موقعیت، احتمال این که خداوند آن‌ها را سمت کمال و
سعادت رهنمون نشود، بعید می‌نماید.
عمل به آیات الاهی، از دیرباز مورد توجه حافظان و قاریان بوده است. چنان که
صحابه یی مانند عثمان و ابی و
عبدالله بن مسعود گفته‌اند: چون ده آیه از رسول خدا ـ صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ـ می‌آموختیم تا آن‌ها را به طور کامل به خاطر نمی‌سپردیم و عمل نمی‌کردیم، به فراگیری آیات دیگر نمی‌پرداختیم.
در
آیین اسلام، به خاطر سپردن آیات
قرآن عبادتی مهم به شمار می‌رود و
پاداش دارد. بیش تر روایاتی که درباره ی ارزش و اهمیت حفظ قرآن ذکر شده است، نگاه ابزاری ندارند و حفظ را تنها برای جلوگیری از
تحریف عبادت نمی‌شمارند. در نگاه
معصومین (علیهم‌السّلام) نفس به خاطر سپردن آیات الهی عبادت است و پاداش دارد.
امام صادق(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «اللهم فحبب الینا حسن تلاوته و حفظ آیاته.»
خداوندا، تلاوت قرآن و حفظ آیاتش را برای ما دوست داشتنی فرما. این
دعا نشان می‌دهد که نفس
تلاوت قرآن و حفظ آن محبوب حضرت است؛ و امام ششم (علیه‌السّلام) به خاطر سپردن آیات الاهی را، بی توجه به مسئله ی
تحریف، از حضرت احدیت درخواست می‌کند.
مرحوم
طبرسی در کتاب مکارم الاخلاق
بابی با عنوان «صلاة حفظ القرآن» دارد که نشان می‌دهد «حفظ قرآن» ذاتا ارزش مند است و از عبادات شمرده می‌شود.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «چرایی حفظ قرآن»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۴/۱۱/۲۴.
