پنانگ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پِنانْگ، یا پینانگ (در مالایایی: پولائوپینانگ)، استان، شهر و جزیره‌ای به همین نام واقع در شمال غربی فدراسیون
مالزی می‌باشد.
پولائو پینانگ در زبان مالایی به معنی «جزیره فوفل» (نخل هندی) است.
جزیره پنانگ با وسعت ۲۸۰کم ۲، در شمال‌شرقی تنگه مالاکا جای دارد و چند جزیره کوچک به نام‌های بیتونگ، ریمائو، ژرساک و تیکوس در اطراف آن واقع است. این جزیره به وسیله پلی به درازای ۴/۸کم به سرزمین اصلی مالزی متصل شده است. این پل که در ۱۳۶۴ش/۱۹۸۵م به بهره‌برداری رسیده است، بزرگ‌ترین پل در نوع خود در جنوب‌شرقی
آسیا به‌شمار می‌رود.
استان پنانگ با وسعت ۰۳۳‘۱ کم ۲ از شمال و شرق به استان کداح، از جنوب به استان پراک و از غرب به تنگه مالاکا محدود است.
آب و هوای این منطقه استوایی و در سرتاسر سال تقریباً یکنواخت است و متوسط
باران سالیانه آن ۲۶۷ سانتی‌متر است.
پایه اقتصاد پنانگ از آغاز بر بازرگانی بود و به
تجارت ادویه سوماترا بستگی داشت.
افزون بر آن بازرگانان بسیاری هم برای خرید انواع ماهیان و پرندگان به آن‌جا
سفر می‌کردند و بخش اعظم تجارت با تنگه ملاکا و جنوب تایلند را شامل می‌شد؛ اما در ۱۳۴۹ش/۱۹۷۰م با بازگشایی نخستین منطقه
آزاد صنعتی مالزی در پنانگ و در پی آن احداث کارخانه‌هایی با فن‌آوری پیشرفته در آن، امروزه این استان به یکی از مراکز صنعتی مالزی بدل شده است.
صنایع الکترونیکی، لوازم خانگی و لوازم یدکی خودرو، از عمده‌ترین صنایع استان پنانگ است.
صنعت جهانگردی هم از دیگر بخش‌های مهم اقتصادی پنانگ به شمار می‌رود. جاذبه‌های طبیعی و تاریخی جزیره پنانگ که آن را به «مروارید مشرق زمین» ملقب کرده است، همچنین احداث هتل‌هایی مجلل در کرانه‌های شمالی جزیره، این استان را به اصلی‌ترین کانون صنعت جهانگردی مالزی بدل ساخته است
.
جمعیت پنانگ آمیزه‌ای از نژادهای مختلف است. بیشتر مردمان پنانگ چینی‌تبارند و شمار مالایایی‌های آن از دیگر استان‌های مالزی کمتر است.
۵۹٪ جمعیت استان پنانگ را چینی‌ها، ۳۲٪ را مالایایی‌ها و ۷٪ را هندی‌ها تشکیل می‌دهند.
زبان رسمی در این استان همچون دیگر بخش‌های مالزی زبان مالایی است، اما زبان‌های ماندارین و دیگر گویش‌های چینی، هندی، تامیلی، بنگالی، پنجابی و تایی نیز در آن رواج دارد.
اسلام دین رسمی در پنانگ است، اما اکثر مردم آن پیرو دین‌های
بودایی،
مسیحی،
هندو و
تائویی می‌باشند.
مسلمانان پنانگ مشتمل‌اند بر تمام مالایایی‌ها و بخش کوچکی از هندی‌ها که به جاوی‌پرا ناکا یا جاوی‌پکان معروف‌اند و رهبری سیاسی و فکری مسلمانان پنانگ را برعهده دارند.
جمعیت استان پنانگ در ۱۳۸۳ش/۲۰۰۵م حدود ۹۰۰‘۳۷۸‘۱ تن برآورد شده است.
مرکز استان پنانگ شهر بندری پنانگ یا جرج‌تاون است. این شهر در کرانه‌های شمال شرقی جزیره پنانگ جای دارد و با ۳۵۸‘۱۷۸تن جمعیت (۱۳۸۳ش) یکی از بندرگاه‌های مهم مالزی به شمار می‌آید.
کهن‌ترین نشان از پنانگ به
سده ۴م بازمی‌گردد.
بنابر منابع چینی، این جزیره در همان سده نزد دریانوردان چینی ساخته شده بوده است و آنان به آن‌جا سفر می‌کردند. همچنین بخش‌هایی از یک سنگ‌نوشته به
زبان سنسکریت متعلق به سده ۴م در نواحی شرقی این جزیره کشف شده است.
نخستین کشتی اروپاییان در ۱۰۰۰ق/۱۵۹۲م به فرماندهی ادوارد لانگستر به جزیره پنانگ وارد شد؛ هرچند که هرگز به مبدأ بازنگشت و در
دریا غرق شد.
در سده ۱۱ق/۱۷م که توجه اروپاییان به شرق آسیا افزایش یافت، جزیره پنانگ به عنوان بندر و پایگاه مورد توجه انگلیسی‌ها واقع شد و آن‌ها در ۱۱۹۹ق/۱۷۸۵م آن‌جا را که تقریباً غیرمسکون و بخشی از سرزمین کداح بود، از
سلطان کداح
اجاره کردند.
هدف سلطان کداح از این کار یافتن متحدی قدرتمند در برابر تهدید‌های دولت سیام بود.
در ۱۷۸۶م فراسیس لایت از مأموران کمپانی هند شرقی اقامتگاهی را در این جزیره پایه‌ریزی کرد
و آن را به افتخار جرج سوم
پادشاه انگلستان جرج تاون نامید.
نظام بازرگانی
آزادی که لایت از آغاز برقرار کرد، جمعیت چینی و هندی را به آن‌جا جذب کرد و پنانگ بسیار زود از یک روستای کوچک به یک شهر و به مستعمره‌ای تابع فرمانروای کل بنگال بدل گردید و در اندک زمانی بازرگانی آن رونق گرفت، به گونه‌ای که در ۱۷۸۹م واردات و صادرات آن ۵۹۲‘۸۵۳ پوند برآورد شد و ۵سال بعد، به دو برابر افزایش یافت و چند سال پس از آن، با افزایش کشت فلفل و کات‌هندی به رقیب جزایر ملوک بدل شد.
عبدالله، سلطان کداح در ۱۷۹۱م پس از آن‌که از امضای پیمان دفاع مشترک با انگلیسی‌ها ناامید شد، به پنانگ حمله کرد، هرچند که او در این کار توفیقی نیافت، اما این اقدام وی سبب شد که احساس تعلق به یک جامعه اسلامی در مردم منطقه تقویت گردد.
با وجود آن‌که در ۱۷۹۴م پنانگ حدود ۲۵هزار تن جمعیت داشته است، اما هیچ‌گونه نظام اداری بر امور آن‌جا حاکم نبود و فقط در پایان سده ۱۸م با گسترش فعالیت‌های بازرگانی در پنانگ، مقدمات لازم برای ایجاد یک نظام حکومتی در آن‌جا فراهم گردید.
این نظام حکومتی متشکل از شورایی بود که فرمانداری در رأس آن قرار داشت.
در ۱۸۲۶م، ۳ مستعمره پنانگ، مالاکا و سنگاپور تحت عنوان «مستعمرات تنگه» مجتمع گردیدند و پنانگ مرکز حکومتی آن تعیین شد.
در ۱۸۳۲م مرکز
حکومت از پنانگ به
سنگاپور انتقال یافت.
در ۱۸۵۱م این ۳ مستعمره تابع فرمانروای کل
هند شدند.
در ۱۸۶۷م قیام‌هایی برضد نظام استعماری در پنانگ رخ داد، اما این منطقه تا ۱۳۲۱ش/۱۹۴۲م که ژاپن آن‌جا را به تصرف درآورد. تحت استیلای انگلستان باقی بود.
پس از
جنگ جهانی دوم انگلستان تصمیم گرفت شبه‌جزیره مالزی را تحت یک دولت خودمختار شد سازد، اما پنانگ و مالاکا را از آن مستثنا کرد و این دو منطقه تحت استیلای مستقیم انگلستان باقی ماندند.
این وضعیت ساکنان پنانگ را برآن داشت تا خواستار استقلال شوند، اما رهبری دولت خودمختار مالزی خواستار ادغام پنانگ در فدراسیون مالزی بود.
در این شرایط نوعی گرایش میهن‌پرستانه در جوامع مختلف ساکن پنانگ به وجود آمد و این گرایش با تصمیم انگلستان مبنی بر لغو اساسنامه بندرآزاد در ۱۹۴۶م شدت بیشتری یافت. بر اثر این مبارزرات، اساسنامه بندر
آزاد در همان سال دوباره برقرارشد
و سرانجام در۱۹۴۸م فدراسیون مالزی متشکل از ۹ استان و مناطق پنانگ و مالاکا شکل‌گرفت و قانون اساسی۱۳۳۶ش/۱۹۵۷م، پنانگ را جزو۱۱ ایالت تشکیل‌دهنده فدراسیون مالزی قرارداد.
درحالی که فرمانداران سایر ایالات مالزی در عین حال، مسئول نگاهبانی دین اسلام و سنت‌های مالایایی هستند، استان پنانگ و
مالاکا و
کوالالامپور مستقیماً تابع دولت مرکزی بوده، رؤسای آن برای مدت معین انتخاب می‌شوند.
(۱) تیشوا رولا، کشورهای جنوب شرقی، ترجمه غلامعلی سرمد، تهران، ۱۳۵۲ش.
(۲) مسائلی محمود، مالزی، تهران، ۱۳۷۲ش.
(۳) Andaya B W and L Y Andaya، A History of Malaysia، London، ۱۹۹۴.
(۴) Atlas of the World، Oxford، ۱۹۹۴.
(۵) Christie، C J A Modern History of Southeast Asia، London، ۱۹۹۶.
(۶) The Columbia Encyclopedia، wwwbartleby، com.
(۷) EI ۲.
(۸) Encarta reference Library، ۲۰۰۴.
(۹) Gerini G E، Researches on Ptolemy’s Geography of Eastern Asia، New Delhi، ۱۹۷۴.
(۱۰) Gullick J and B Gale، Malaysia، Selangor، ۱۹۸۶.
(۱۱) Hall D G E، A History of South-East Asia، London، ۱۹۶۴.
(۱۲) Hooker M B، Muhammadan Low and Islamic Law، Islam in South-East Asia، ed M B Hooker، Leiden، ۱۹۸۳.
(۱۳) Miler H، The Story of Malaysia، London، ۱۹۶۵.
(۱۴) Milne R S and D K Mauzy، Malaysia، Boulder، ۱۹۸۶.
(۱۵) Needham J، Science and Civilisation in China، Cambridge، ۱۹۵۴.
(۱۶) Noer D، Contemporary Political Diensions of Islam، Islam in South-East Asia، ed M B Hooker، Leiden، ۱۹۸۳.
(۱۷) Penang Island، Yahoo Geo Cities، wwwgeocitiescom/zahiro/penanghtm.
(۱۸) Shafruddin B H، The Federal Factor in the Government and Politics of Peninsular Malayasia، Singapore، ۱۹۸۷.
(۱۹) Welcome to penang-Pearl of Orient، Yahoo Geo Cities، wwwgeocitiescom/penangnetdotcom/mainhtml ۲۰۰۵۵.
(۲۰) Wikipedia، http://enwikipediaorg/wiki/penang.
(۲۱) Winstedt S R، Malaysia and its History، London، ۱۹۶۶.
(۲۲) The World Gazetteer، wwwworldgazetteercom.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «پنانگ»، شماره۵۵۴۶.
