پلیدی منافقان (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از آثار
نفاق که در
آیات قرآن به آن اشاره شده، «
پلیدی» است.
منافقان ، مردمی
پلید:
۱. «سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛
هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به كيفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان، دوزخ است.»
۲. «وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛
و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است،
پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»
نفاق و دورويى منافقان، موجب
پلیدی و ناپاكى آنان:
۱. «ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ؛
ممكن نبود كه خداوند، مؤمنان را به همين‌گونه كه شما هستيد واگذارد؛ مگر آن‌كه ناپاك را از پاك جدا سازد. و ممكن نبود كه خداوند شما را از اسرار غيب، آگاه كند (تا مؤمنان و منافقان را از اين راه بشناسيد)؛ ولى خداوند از ميان پيامبران خود، هر كس را بخواهد برمى‌گزيند؛ و براى رهبرى مردم از
غیب آگاهش مى‌كند پس به خدا و پيامبران او ايمان بياوريد! و اگر ايمان بياوريد و
تقوا پيشه كنيد،
پاداش بزرگى براى شماست» بنابر اينكه مراد از «خبيث» منافق باشد.
۲. «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ...؛
اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند: ايمان آورده‌ايم و
قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»
بیماردلی منافقان، عامل ازدياد
پليدى آنان:
«وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛
و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است،
پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»
زندگى منافقان، سراسر آلوده به زشتى و
پليدى:
«إِذا جاءَكَ الْمُنافِقُونَ قالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِينَ لَكاذِبُونَ • اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛
هنگامى‌كه منافقان نزد تو آيند مى‌گويند: ما
شهادت مى‌دهيم كه به يقين تو پيامبر خدا هستى! خداوند مى‌داند كه تو پيامبر او هستى، ولى خداوند شهادت مى‌دهد كه منافقان دروغگو هستند (زيرا به گفته خود ايمان ندارند). آنها سوگندهايشان را پوششى قرار دادند تا مردم را از راه خدا باز دارند، و چه بد است آنچه انجام مى‌دادند.»
آثار
پلیدی منافقان عبارتند از:
پليدى باطن منافقان، عامل
مردن آنان در حالت
کفر:
«وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛
و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است،
پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از
دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»
پليدى منافقان متخلّف از
جهاد، سبب وجوب رويگردانى مسلمانان از آنان:
«سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛
هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به كيفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان، دوزخ است.»
«انهم رجس» در مقام تعلیل حکم به اعراض است.
گفتنی است شان نزول
آیه ، مربوط به متخلفان
جنگ تبوک (منافقان) است.
پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به رويگردانى از منافقان، به دليل
پليدى آنان:
«سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛
هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به
کیفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان،
دوزخ است.»
منافقان شتابنده در كفر، داراى جان و دلى آكنده از ناپاكى و
پليدى:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ...؛
اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند: ايمان آورده‌ايم و
قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»
تعلّق
اراده الهی بر گرفتارى منافقان به آلودگى و ناپاكى جان و دل:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ...؛
اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند:
ایمان آورده‌ايم و
قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»
نگرانى شديد منافقان، از افشاى ماهيّت آنان:
«وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلى بَعْضٍ هَلْ يَراكُمْ مِنْ أَحَدٍ ثُمَّ انْصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ؛
و هنگامى كه سوره‌اى نازل مى‌شود، بعضى از آنها (منافقان) به يكديگر نگاه مى‌كنند و مى‌گويند: آيا كسى شما را مى‌بيند؟ سپس منصرف مى‌شوند (و از حضور پيامبر بيرون مى‌روند)؛ خداوند دلهايشان را از
حق منصرف ساخته؛ چرا كه آنها، گروهى هستند كه نمى‌فهمند (و بى‌دانشند).»
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱،ص۹۴، برگرفته از مقاله «پلیدی منافقان».
