پلونه
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پِلِوْنه (بلغاری: پلون)، استان و شهری به همین نام در شمال بلغارستان.
این استان به مرکزیت شهر پلونه می‌باشد.
با ۱۳۵‘۳۳۶ تن
جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۵م) و ۱۸۴‘۴ کم ۲ مساحت، حدود ۹/۳٪ وسعت بلغارستان را دربرمی‌گیرد. استان پلونه در میان
رودخانه‌های
اوسوم در شرق، ایسکار در غرب، دانوب در شمال، و رشته کوه‌های بالکان در جنوب احاطه شده، و از آب و هوای معتدل قاره‌ای برخوردار است.
پلونه از نظر منابع طبیعی یکی از مناطق غنی بلغارستان به شمار می‌رود. خاک نسوز، مواد اولیه تولید سیمان، نفت‌خام و گاز از مهم‌ترین معادن این منطقه است.
صنایع شراب‌سازی، نساجی، فلزی و تولید سیمان از عمده‌ترین تولیدات صنعتی این منطقه است.
دام‌داری و کشاورزی از دیگر فعالیت‌های اقتصادی پلونه به شمار می‌رود
این شهر که مرکز استان پلونه است.
با ۵۴۲‘۱۳۲ تن جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۵م) در حدود ۱۷۰کیلومتری شمال غربی صوفیه
قرار دارد
.
شهر پلونه در دره‌ای عمیق واقع است و ۳ طرف آن را بلندی‌ها، گردنه‌ها و پرتگاه‌های سنگی، و سمت دیگر آن را تپه مرتفعی پوشیده از باغ‌های میوه فرا گرفته است.
پیشینه تاریخی این شهر به
سده ۵ م بازمی‌گردد. پلونه جانشین شهر رومی اِستورگوسیا شد که در سال‌های ۴۴۱-۴۴۸م توسط هون‌ها ویران شده بود.
در ۶۶۴ق/۱۲۶۶م در لشکرکشی استفان، پادشاه مجار‌ها به بلغارستان این شهر به
تصرف مجار‌ها درآمد.
و در ۱۲۷۰م نام پلونه برآن نهاده شد.
پلونه در روزگار
سلطان مراد اول (حکومت ۷۶۱-۷۹۲ق/۱۳۶۰-۱۳۹۰م) توسط میخائیل‌بیک
فتح شد.
اولیا چلبی که در سده ۱۱ق/۱۷م از این شهر دیدار کرده است، به قلعه ویران آن اشاره دارد که حاکی از جنگ‌هایی است که بر سر تصرف آن روی داده است. بنابه روایت او پلونه در آن زمان دارای دو هزارخانه و یک مدرسه علوم دینی بوده است که هر روزه طلاب در آن به فراگیری
دانش می‌پرداختند. همچنین این شهر دارای ۷ مدرسه برای کودکان، ۶ تکیه، ۶ کاروان‌سرا و شماری حمام و یک دارالاطعام بوده که در آن از بام تا شام از آیندگان و روندگان پذیرایی می‌شده است.
در اواخر سده ۱۱ق به هنگام عبور نیروهای تاتار‌های کریمه به رهبری خان‌سلیم‌گرای از نواحی شمالی بلغارستان، پلونه آسیب فراوان دید.
بنابه گزارش‌های به جای مانده از
دوره عثمانیان سه‌چهارم جمعیت شهر را
مسلمانان تشکیل می‌دادند.
اما در سده ۱۳ق/۱۹م جمعیت
مسیحیان افزایش یافت، چنان‌که در پایان حاکمیت عثمانیان شمار مسیحیان شهر از مسلمانان بیش‌تر بود.
در همان سده حیات فرهنگی پلونه رونق یافت و در ۱۲۴۰ق/۱۸۲۵م مدرسه‌ای به سبک امروزی و در ۱۲۵۶ق/۱۸۴۰م اولین مدرسه دخترانه بلغارستان در این شهر دایر شد.
در
جنگ عثمانی ـ روسیه (۱۲۹۴-۱۲۹۵ق/۱۸۷۷-۱۸۷۸م) که
روسیه به قلمرو عثمانیان در
بالکان حمله کرد، با آن‌که شهر فاقد استحکامات دفاعی بود، نیروهای مدافع شهر به فرماندهی
غازی عثمان‌پاشا به مدت ۵ ماه در برابر سپاهیان متحد روسیه و رومانی سرسختانه ایستادگی کردند.
اگرچه در نهایت این جنگ به شکست عثمانیان منجر شد، اما بیش از ۴۰ هزار تن از نیروهای مهاجمان کشته شدند. پلونه بر اثر این هجوم نیمه ویران شد و اهالی ترک آن از شهر گریختند و پس از برقراری آرامش تنها یک سوم از آن‌ها به شهر بازگشتند و جای خالی ترکان را بلغارهای مقیم دهکده‌های پیرامون پرکردند.
(۱) اطلاعاتی درباره کشور جمهوری مردم بلغارستان، وزارت امورخارجه، تهران، ۱۳۵۲ش.
(۲) اولیا چلبی، سیاحت‌نامه، به کوشش احمد جودت، استانبول، ۱۳۱۸ق.
(۳) باربر نوئل، فرمانروایان شاخ زرین، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، ۱۳۶۴ش.
(۴) سامی شمس‌الدین، قاموس الاعلام، استانبول، ۱۳۰۶ق.
(۵) لاموش لئون، تاریخ ترکیه، ترجمه سعید نفیسی، تهران، ۱۳۱۶ش.
(۶) Britannica، micropaedia، ۱۹۸۹.
(۷) EI ۲.
(۸) Encarta refrence Library، ۲۰۰۴.
(۹) General Info، Economic Review of the Pleven Region، wwwbia-bgcom/bia/regional/pl-economichtm.
(۱۰) Pleven، Wiki-pedia، en Wikipediaorg/wiki/pleven.
(۱۱) Ryalls A، Bulgaria for Tourists، Kenneth Mason.
(۱۲) Town of Pleven، Bgglobe، wwwbgglobenet/indexphp ۱=۱&mi=۱&S=-۸۹۱.
(۱۳) Winston V H، The Lands، Bulgaria، ed LAD، Dellin، New York، ۱۹۵۷.
(۱۴) The World Gazetteer، wwwworld-gazetteercom؛
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «پِلِوْنه»، شماره۵۵۴۱.
