پالمبانگ
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پالِمْبانْگ، مرکز استان سوماترا سلاتان (سوماترای جنوبی) در
اندونزی است.
این
شهر در °۲و´ ۵۵ عرض جنوبی و °۱۰۴و ´۴۵ طول
شرقی در جنوب
شرقی جزیرۀ سوماترا واقع است و دروخانۀ پر آب موسی از میان آن می‌گذرد. شبکه‌ای گسترده از آبرهه‌های کوچک و بزرگ از این رود جدا می‌شود و نقاط مختلف شهر را به یکدیگر متصل می‌سازد. زمین‌های پست و باتلاقی پیرامون این شهر همواره به سبب باران‌های سیل‌آسا و طغیان رودخانۀ موسی در معرض
سیلاب قرار دارد؛ به گونه‌ای که وضعیت بخشی از زندگی روزمرۀ مردم شهر شده است.
پالمانگ عمده‌ترین مرکز بازرگانی سوماترای جنوبی است و
داد و ستد قابل ملاحظه‌ای با بنادر
مالزی،
چین،
تایلند و دیگر بنادر
اندونزی دارد. افزون بر موقعیت بازرگانی، این شهر به سبب دارا بودن منابع نفتی از اهمیت بسزایی برخوردار است. مهم‌ترین محصولات صادراتی این شهر فرآورده‌های نفتی، کائوچو، رزین‌خام و دیگر محصولات جنگلی است. صنایع اصلی پالمبانگ، استخراج و پالایش نفت، کشتی‌سازی، تصفیۀ رزین، ظروف‌سازی و حکاکی روی چوب است.
پالمبانگ با ۱۰۰‘۵۰۷‘۱ تن جمعیت (۱۳۸۳ش/۲۰۰۴م) که حدود ۸۵٪ آن را
مسلمانان تشکیل می‌دهند، پنجمین شهر بزرگ اندونزی و بزرگ‌ترین شهر جزیرۀ سوماترا به شمار می‌رود.
نخستین آگاهی‌ها از پیشینۀ پالمبانگ به تاریخ پادشاهی بودایی سری ویجایه می‌رسد که آغاز آن را از ۲۰۰ تا ۵۰۰م تخمین زده‌اند.
ظاهراً پالمبانگ تا ۴۱۶ق/۱۰۲۵م که توسط دزدان دریایی سواحل جنوبی
هند مورد تاخت‌وتاز قرار گرفت، پایتخت این پادشاهی بود، ولی پس از این تهاجم به تدریج اهمیت خود را از دست داد و سرانجام، پایتخت پادشاهی به نواحی شمالی‌تر منتقل شد.
زائر بودایی چینی، ای ـ چینگ (ای ـ تسینگ) که در ۵۱ق/۶۷۱م از پالمبانگ دیدار کرده، آنجا را یکی از مراکز تعلیم آیین بودا و زبان سنسکریت معرفی کرده است.
پادشاهی سری ویجایه در ۷۷۹ق/۱۳۷۷م، به دست پادشاهی ماجا پاهیت سرنگون، و پالمبانگ به قلمرو این پادشاهی افزوده شد.
پارامسوارا آخرین پادشاه سری ویجایه پس از شکست و فرار، در ۸۱۶ق/۱۴۱۳م، پادشاهی مالاکار را بنیاد نهاد و چندی بعد به
اسلام گروید.
نخستین نیای
مسلمان سلاطین بعدی «دارالسلام پالمبانگ» اریه دمر (پس از اسلام آوردن: اریه‌دله= اریه عبدالله) است که در نیمۀ دوم سدۀ ۹ق/۱۵م اسلام آورد. سوسوهونان اریه کوسومه عبدالرحیم (۱۰۶۹-۱۱۱۸ق/۱۶۵۹-۱۷۰۶م) اولین فرمانروا از سلاطین دارالسلام پالمبانگ بود که عنوان سلطان یافت.
کمپانی هند شرقی هلند که در ۱۰۲۶ق/۱۶۱۷م مرکز تجارتی در پالمبانگ تأسیس کرده بود، در ۱۰۶۹ق/۱۶۵۹م به ساخت قلعه‌ای در آن شهر مبادرت ورزید.
در ۱۲۲۶ق/۱۸۱۱م سلطان محمود بدرالدین که از حضور
هلندی‌ها در قلمروش ناخشنود بود، به پشت‌گرمی نیروهای انگلیسی ـ که به تازگی بر جاوه چیره شده بودند ـ به واحدهای نظامی
هلندی در پالمبانگ حمله برد و شماری از آنان را کشت، اما سلطان محمود بدرالدین با انگلیسی‌ها نیز چندان موافق نبود، در نتیجه در ۱۸۱۲م نیروهای انگلیسی به پالمبانگ حمله کردند و دربار را
غارت نمودند و برادر کوچک‌تر او را به نام سلطان احمدنجم‌الدین بر تخت نشاندند، اما اختلاف میان این دو برادر پایان نیافت و سرانجام
هلندی‌ها در ۱۸۲۱م نیرویی نظامی متشکل از ۴ هزار تن نظامی به پالمبانگ حمله بردند و فرزند بزرگ سلطان احمدنجم‌الدین را که همنام پدرش بود، به سلطنت رساندند. در ۱۸۲۳م
هلندی‌ها پالمبانگ را تحت حاکمیت مستقیم خود درآوردند و برای سلطان نیز مستمری برقرار کردند و بدین ترتیب، استقلال این سلطان‌نشین مسلمان به پایان رسید.
در
جنگ جهانی دوم این شهر به اشغال
ژاپن درآمد، و در ۱۹۴۸-۱۹۵۰م پایتخت حکومت خودمختار سوماترای جنوبی گردید، تا آن‌که رسماً در ۱۳۲۹ش/۱۹۵۰م به جمهوری اندونزی ملحق شد.
(۱) اندونزی گذشته و آینده، ادارۀ اطلاعات سفارت جمهوری اندونزی، تهران.
(۲) ریکلفس، م ک، تاریخ جدید اندونزی، ترجمۀ عبدالعظیم هاشمی‌نیک، تهران، ۱۳۷۰ش.
(۳) من در اندونزی بودم، ادارۀ اطلاعات سفارت جمهوری اندونزی، تهران.
(۴) Britannica، micropaedia، ۱۹۷۸.
(۵) i Britannica Atlas، Chicago، ۱۹۹۶.
(۶) EI ۲.
(۷) Hall، D G E، A History of South-East، Asia، London، ۱۹۶۴.
(۸) a Hardjono، J، Indonesia Land and People، Djakarta، ۱۹۷۰.
(۹)» Indonesia «، Britannica، ۲۰۰۴.
(۱۰) Legge، J D، Indonesia، New Jersey، ۱۹۶۴.
(۱۱)» Palembang «، Wikipedia، wwwenwikipediaorg/wiki/Palembang.
(۱۲)» Srivijaya «، Wikipedia، wwwenwikipediaorg/wiki/Srivijaya.
(۱۳) i The World Gazetteer، wwwworld-gazetteercom/d/d_id_sshtm.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «پالمبانگ»، شماره۵۴۶۱.
