وِزْر (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وِزْر: (وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى) «وِزْر» به معناى بار سنگين است،
و به معناى مسئوليت، نيز مى‌آيد؛ چرا كه آن هم يک‌بار سنگين معنوى بر دوش انسان محسوب مى‌شود، و اگر به
وزير،
وزير گفته مى‌شود، به خاطر آن است كه: بار سنگينى از ناحيه امير، يا مردم بر دوش او گذارده شده است. و از «
وَزَر» (بر وزن نظر) گرفته شده كه به معناى پناهگاه در كوه است، و گاه به معناى مسئوليت نيز آمده است و گناهان را نيز به همين جهت
«وزر» مى‌گويند كه بار سنگينى است بر دوش گناهكار.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
وِزْر:
(مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا) (هر كس
هدایت شود، به نفع خود هدايت مى‌يابد؛ و آن كس كه گمراه گردد، به زيان خود گمراه مى‌شود؛ و هيچ گنهكارى بار گناه ديگرى را به دوش نمى‌كشد؛ و ما هرگز قومى را مجازات نخواهيم كرد، مگر آن‌كه پيامبرى مبعوث كنيم. (تا وظايفشان را بيان كند.))
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: در
مفردات مى‌گويد
: كلمه
وزر به معناى سنگينى است كه در اصل از
وزر كوه گرفته شده است، و گناه را هم به
وزر تعبير مى‌كنند و هم به ثقل و در قرآن هر دو تعبير آمده است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِن تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا يُحْمَلْ مِنْهُ شَيْءٌ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنذِرُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالغَيْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَن تَزَكَّى فَإِنَّمَا يَتَزَكَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ) (هيچ گنهكارى بار گناه ديگرى را بر دوش نمى‌كشد؛ و اگر شخص سنگين بارى ديگرى را براى حمل بار گناه خود بخواند، چيزى از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از خويشاوندان او باشد. تو فقط كسانى را مى‌توانى انذار كنى كه از پروردگار خود در نهان و آشكار مى‌ترسندو
نماز را برپا مى‌دارند؛ و هركس پاكى و
تقوا پيشه كند، نتيجه آن به خودش باز مى‌گردد؛ و بازگشت همگان به سوى خداست.)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید:
راغب گفته
: كلمه
وزر - به فتحه واو و زا- به معناى ملجا و پناهگاهى است از كوه، كه در مواقع ضرورت به آنجا پناهنده مى‌شوند و در
آيه «
كَلَّا لا وَزَرَ»
به همين معنا است. و كلمه
وزر - به كسره واو، و سكون زا- به معناى سنگينى است كه هر چيز سنگينى را به كوه تشبيه مى‌كنند از گناه هم به
وزر تعبير مى‌كنند و هم به ثقل هم چنان كه در قرآن كريم آمده است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(وَوَضَعْنَا عَنكَ وِزْرَكَ) (و بار سنگينت را از دوش تو برنداشتيم؟!)
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه
وزر به معناى بار سنگين است.
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «وِزْر»، ص۹.
