وَظْف (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وَظَف (به فتح واو و سکون ظاء) از
واژگان نهج‌البلاغه به معنای الزام است. «وظيفه»: آنچه معين مى‌شود از طعام و روزى و غير آن و نيز به معنى عهد و شرط آيد. از این مادّه سه مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
وَظَفبه معنای الزام است.
مواردی که در
نهج‌البلاغه استفاده شده‌اند به شرح ذیل می‌باشند.
درباره
خدا و
خلق فرموده:
«أوصيكُمْ عِبادَ اللهِ بِتَقْوَى اللهِ الَّذي ضَرَبَ لَكُمُ الاَْمْثالَ، وَوَقَّتَ لَكُمُ الاْجالَ، وَأَلْبَسَكُمُ الرِّياشَ، وَأَرْفَغَ لَكُمُ المَعاشَ، وَأَحاطَ بِكُمُ الاِْحْصاءَ، وَأَرْصَدَ لَكُمُ الْجَزاءَ، وَآثَرَكُمْ بِالنِّعَمِ السَّوابغِ، وَالرِّفَدِ الرَّوافِغِ، وَأَنْذَرَكُمْ بِالْحُجَجِ الْبَوالِغِ، فَأَحْصاكُمْ عَدَداً، ووَظَّفَ لَكُمْ مُدَداً.»«اى بندگان خدا! شما را به ترس از خدايى كه براى بيدارى شما مثل‌ها زده (و پندها داده) سفارش مى‌كنم، خداوندى كه
اجل و سرآمد
زندگی شما را معيّن كرده و لباس‌هاى فاخر را بر شما پوشانده، زندگى پر وسعت به شما بخشيده و با حساب دقيق خود به شما احاطه دارد، در برابر كارهاى
نیک پاداش براى شما قرار داده و با نعمت‌هاى گسترده، ... و بخشش‌هاى وسيع، شما را گرامى داشته و به
وسیله پیامبران و دستورات رسا و روشن از مخالفت فرمانش بيم داده است. تعداد شما را بخوبى مى‌داند و چند صباحى توقّف شما را هم می‌داند.»
(شرح‌های خطبه:
)
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره
حق تعالی فرموده:
«أَحْمَدُهُ شُكْراً لاِِنْعامِهِ، وَأَسْتَعينُهُ عَلَى وَظائِفِ حُقوقِهِ عَزِيزَ الْجُنْدِ، عَظِيمَ الْـمَجْدِ.» «
خداوند را به پاس بخشيدن نعمت‌هايش مى‌ستايم و و بر انجام فرمانش از او يارى مى‌جويم، خداوندى كه سپاهيانش نيرومند و مجد و عظمتش بزرگ است.»
(شرح‌های خطبه:
)
امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) در
خطبه ۱۷۶ می‌فرمایند:
«وَإنَّ لِلاْسْلامِ غايَةً فانْتَهوا إلى غَايَتِهِ، وَاخْرُجوا إلَى اللهِ بِما افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَقِّهِ، وَبَيَّنَ لكُمْ مِنْ وَظائِفِهِ أَنا شاهِدٌ لَكُمْ، وَحَجيجٌ يَوْمَ الْقِيامَةِ عَنْكُمْ.»«براى
اسلام هدف و نتيجه‌اى در نظر گرفته شده، به آن برسيد! و با انجام فرايضى كه بر شماست و وظايفى كه برايتان تعيين شده
حقّ خدا را ادا كنيد و از گرو آن بيرون آييد كه من
شاهد و
گواه اعمال شما هستم و از جانب شما در
قیامت اقامه
حجّت و
دلیل مى‌كنم.»
(شرح‌های خطبه:
)
از این مادّه سه مورد در
نهج‌البلاغه آمده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «وظف»، ج۲، ص۱۱۴۵.
